el | fr | en | +
Accéder au menu

Η κρυφή πρωτεύουσα των στρατηγών

Παράνοια, καταστολή και λαθρεμπόριο στη Βιρμανία

Το όπιο κερδίζει, το Νόμπελ χάνει

Έπειτα από τις σφοδρές επικρίσεις που δέχθηκε, στις 15 του περασμένου Σεπτεμβρίου, από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η στρατιωτική χούντα της Βιρμανίας ανακοίνωσε, στις αρχές Οκτωβρίου, την έναρξη των εργασιών για την εκπόνηση νέου συντάγματος. Πρόκειται για μια διαδικασία που υποτίθεται ότι έχει ξεκινήσει εδώ κι ένα χρόνο και που δεν πείθει κανέναν, πόσω μάλλον την αντιπολίτευση. Επιπλέον, μερικές μέρες μετά από αυτή τη δήλωση, οι αρχές προχώρησαν στη σύλληψη πολλών αντιφρονούντων, προερχόμενων κυρίως από την Εθνική Ένωση για τη Δημοκρατία (NLD), το κόμμα που ίδρυσε η Αούνγκ Σαν Σούου Κίι, η οποία έχει βραβευθεί με το Νόμπελ Ειρήνης και συνεχίζει να βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Μολονότι σπανίζει ως φαινόμενο, η μεταφορά μιας πρωτεύουσας δεν συνιστά, από μόνη της, κάτι το εξαιρετικό. Όμως, στη Βιρμανία, όπου όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με άκρα μυστικότητα, η αλλαγή πρωτεύουσας άφησε τους πάντες άφωνους. Ήδη από τις 6 Νοεμβρίου του 2005, εκατοντάδες φορτηγά που μετέφεραν σωρούς από έπιπλα γραφείου και διάφορα άλλα υλικά -και, μαζί, δυσαρεστημένους αξιωματούχους- εγκατέλειψαν τη Ρανγκούν για την Πιινμάνα, που βρίσκεται βόρεια, σε απόσταση 390 χιλιομέτρων. Όχι μακριά από εκεί, ανάμεσα σε λόφους που καλύπτονται από ζούγκλα και όπου θερίζει η ελονοσία, η νέα πολιτική και διοικητική πρωτεύουσα βαφτίστηκε Ναϊπιιντόου, που σημαίνει «βασιλική πόλη».

Η στρατιωτική ζώνη ανασυγκροτήθηκε στην ανατολική πλευρά, γύρω από το «Γραφείο Πολεμικών Επιχειρήσεων», ενώ τα υπουργεία και οι κατοικίες των δημόσιων αξιωματούχων εκτείνονται στη δυτική πλευρά του νέου σιδηροδρομικού σταθμού, επί της σιδηροδρομικής γραμμής Ρανγκούν-Μάνταλεϊ. Όμως, μετά βίας πάνω από το ένα τέταρτο του πελώριου εργοταξίου έχει ολοκληρωθεί, διαθέτοντας υποτυπώδη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και μηδαμινή πόσιμου νερού. Αντιθέτως, το αεροδρόμιο, εξαιρετικής σημασίας για τους στρατηγούς της βιρμανικής χούντας, έχει ήδη ανοίξει, ενώ τεράστια καταφύγια που προορίζονται να υποδεχθούν τα κέντρα του γενικού επιτελείου του στρατού έχουν διανοιχθεί μέσα στους λόφους.

Η ιδέα της μεταφοράς της πρωτεύουσας ανήκε, εξ αρχής, στο ανώτατο ηγετικό στέλεχος της στρατιωτικής χούντας που βρίσκεται στην εξουσία από το 1988, τον στρατηγό Θαν Σουέ. Η αλλαγή πρωτεύουσας εκπληρώνει τρεις στόχους: την επιστροφή στη βασιλική παράδοση -καθ’ ότι η Ρανγκούν ήταν απομεινάρι της βρετανικής αποικιοκρατικής περιόδου (1)-, τον αποκλεισμό του ενδεχομένου παράλυσης της χώρας, σε περίπτωση λαϊκής εξέγερσης παρόμοιας με εκείνη του 1988 και την ιδία προφύλαξη έναντι μιας αμερικανικής επίθεσης. (2) Η απομάκρυνση από τα παράλια και η υποχώρηση στην ενδοχώρα έχει γίνει μόνιμη στρατηγική επωδός, την οποία όξυνε η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003. Τελικώς, ο Θαν Σουέ αποφάσισε να επιταχύνει τη μεταφορά, ακολουθώντας τις συμβουλές των... αστρολόγων του.

Πάρτι διαφθοράς

Εγκλωβισμένοι στη νοοτροπία του στρατοπέδου και ενστερνιζόμενοι την παλιά παράδοση του απομονωτισμού, οι βιρμανοί στρατηγοί θεωρούν ότι, έτσι, είναι λιγότερο ευάλωτοι. Εδώ και χρόνια αναλογίζονταν αυτή την προοπτική που υπήρξε ένα από τα μήλα της έριδος μεταξύ των στρατηγών Θαν Σουέ και Μαούνγκ Αγιέ, από τη μία πλευρά, και, από την άλλη, του στρατηγού Κιν Νιούντ, κύριου αντιπάλου τους και επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών. Λίγο μετά την αποπομπή του τελευταίου, τον Οκτώβριο του 2004, ο Θαν Σουέ ανέθεσε σε έναν από τους έμπιστούς του, τον στρατηγό Θούρα Σουέ Μαν, τρίτο στην ιεραρχία, την επίβλεψη και την επιτάχυνση των εργασιών στην Πιινμάνα (όμως, τότε ακόμη δεν γινόταν λόγος παρά για μεταφορά του πολεμικού επιτελείου). Ανάμεσα στις πολυάριθμες κατασκευαστικές εταιρείες που απασχολούνται στο τεράστιο εργοτάξιο, τρεις από τις σημαντικότερες συνδέονται όχι μονάχα με την εξουσία αλλά και με παράνομες δραστηριότητες. Η εταιρεία Htoo Trading Company ανήκει στον μεγαλοεπιχειρηματία και έμπορο όπλων Τάι Ζα, που διατηρεί στενούς δεσμούς με τον Θαν Σουέ. Η εταιρεία Asia World Co, του πρώην βασιλιά του οπίου Λο Χσινγκ Χαν, όπως και η Olympic Construction Co του Ου Αϊκ Χτουν, είναι αμφότερες ύποπτες για ξέπλυμα χρημάτων που προέρχονται από το εμπόριο ναρκωτικών. Αυτό οδήγησε την τράπεζα Asia Wealth Bank -ιδιοκτησία του πολυεθνικού συγκροτήματος της Olympic- να κλείσει τον Απρίλιο του 2005, κατόπιν διαταγής του Μαούνγκ Αγιέ και αφού είχαν προηγηθεί κατηγορίες από την πλευρά των ΗΠΑ για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος.

Η μεταφορά πρωτεύουσας προσφέρει επίσης την ευκαιρία στον Θαν Σουέ να αποκτήσει ο ίδιος αποτελεσματικότερο έλεγχο της εξουσίας. Για την ενίσχυση της ασφάλειας της καινούριας πρωτεύουσας, μία συμπληρωματική στρατιωτική δύναμη -η Περιφερειακή Διοίκηση της Ναϊπιιντόου- προστέθηκε στις 12 ήδη υπάρχουσες στρατιωτικές μονάδες. Την εποπτεία της έχει ένα πέμπτο «Γραφείο Ειδικών Επιχειρήσεων», το οποίο ηγείται, επίσης, της διοίκησης της Ρανγκούν. Και είναι ακριβώς ο Μιίντ Σουέ, ανιψιός και έμπιστος του στρατηγού Θαν Σουέ, πρώην επικεφαλής της διοίκησης της Ρανγκούν, που μόλις προήχθη σε γενικό υποδιοικητή του νέου γραφείου ειδικών επιχειρήσεων.

Επιβεβαιώνει, έτσι, τη θέση του ως υπ’ αριθμόν 4 του καθεστώτος, ενώ, ταυτόχρονα, εδραιώνεται η εξουσία του Θαν Σουέ σε ολόκληρο τον μηχανισμό του Κρατικού Συμβουλίου Ειρήνης και Ανάπτυξης (ΚΣΕΑ SPDC), του οργάνου που ασκεί τη διακυβέρνηση της χώρας. Η στρατιωτική εξουσία δεν υπήρξε, λοιπόν, ποτέ άλλοτε πιο ισχυρή, γεγονός που καθιστά το εξωφρενικό κόστος της αλλαγής πρωτεύουσας ακόμη πιο αξιόμεμπτο, εν συγκρίσει με τη γενική οικονομική κατάσταση της χώρας και τις αξιοθρήνητες συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού. Όσο για τους αξιωματούχους στους οποίους επιβλήθηκε αυτή η παράδοξη μετακόμιση, δεν μπορούν παρά να συμμορφωθούν με τη συγκεκριμένη επιλογή ή, αλλιώς, να διαφύγουν κρυφά στην Ταϊλάνδη. Σε ό,τι αφορά τον πληθυσμό, είναι υπερβολικά απασχολημένος από την καθημερινή μάχη για επιβίωση για να σκεφτεί να εξεγερθεί, πόσω μάλλον με αφορμή μια αλλαγή που, σε τελική ανάλυση, είναι ασήμαντη σε σχέση με άλλα καπρίτσια της εξουσίας.

Η βιρμανική δικτατορία σπαράσσεται από διαμάχες μεταξύ των φυλών, ανεξάρτητα από την αντιπαλότητα ανάμεσα στους στρατηγούς Θαν Σουέ και Μαούνγκ Αγιέ και από τις βαθιές τους διαφωνίες σχετικά με τον γενικό πολιτικό προσανατολισμό της χώρας. Οι δύο ηγέτες έχουν αντιτιθέμενες θέσεις αναφορικά με τις σχέσεις με την αντιπολίτευση, τις εθνικές μειονότητες και τους κύριους γείτονές τους. Οι σχέσεις με την Μπανγκόκ είναι οι πιο τεταμένες, παρ’ όλο που, μέχρι την πρόσφατη ανατροπή του, ο πρωθυπουργός Τακσίν Σιναουάτρα ήταν σε μεγάλο βαθμό ευνοούμενος της χούντας.

Όμως, το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος, Τζορτζ Μπους, χαρακτήρισε την Ταϊλάνδη έναν από τους καλύτερους συμμάχους των ΗΠΑ δεν βοήθησε και πολύ να παραμεριστούν οι παλιές φιλονικίες. Πόσω μάλλον που οι Ταϊλανδοί δεν έχουν ακόμη διαγράψει από τη συλλογική τους μνήμη τη λεηλασία της πρωτεύουσάς τους Αγιουθάγια από τους Βιρμάνους το... 1767.

Ο φόβος της Ταϊλάνδης

Αναμφίβολα, οι τελευταίες έντονες προστριβές χρονολογούνται από το 2001, οφειλόμενες σε μεγάλο βαθμό στο παράνομο εμπόριο αμφεταμινών. Οι ομάδες των πρώην ανταρτών, οι οποίες είχαν υπογράψει συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός και είχαν γίνει σύμμαχοι του βιρμανικού στρατού, εξήγαγαν τότε δισεκατομμύρια χάπια από την επαρχία στην Ταϊλάνδη. Η ταπείνωση που υπέστη τότε η Βιρμανία εξαιτίας της επέμβασης ταϊλανδικών F-16, τα οποία η βιρμανική αεροπορία στάθηκε αδύνατο να αναχαιτίσει, την οδήγησε στην αγορά Mig 29 από τη Ρωσία.

Παρ’ όλα αυτά, ακόμη κι αν η Βιρμανία κατηγορεί τακτικά την Μπανγκόκ ότι υποστηρίζει τους αντάρτες των εθνικών μειονοτήτων Κάρεν, Καρένι και Σαν, που βρίσκονται ακόμη σε ένοπλη εξέγερση, όπως και των μελών του Δημοκρατικού Μετώπου των Βιρμανών Φοιτητών (ABSDF), που βρίσκονται στην εξορία, οι δύο χώρες υπέγραψαν ένα πρωτόκολλο συμφωνίας, τον Νοέμβριο του 2005, για την ανέγερση μεγάλου αριθμού φραγμάτων στον ποταμό Σαλβεέν.

Μολαταύτα, τον Φεβρουάριο του 2006, το βιρμανικό κυρίαρχο κράτος συνεχίζει να θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο ταϊλανδικής εισβολής, κατευθυνόμενης από τη CIA. Κάτι που χρησιμεύει σαν δικαιολογία για τη μετακόμιση στην Πιινμάνα, όπως επίσης και για τη στενή επιτήρηση των αρχηγών πολιτικών κομμάτων, κυρίως αυτών της Εθνικής Ένωσης για τη Δημοκρατία (ΕΕΔ), της χαρισματικής Αούνγκ Σαν Σούου Κίι, με σκοπό να τους εξοντώσουν ταχύτατα, ούτως ώστε αυτοί να μην προετοιμάσουν το έδαφος για τους «εισβολείς».

Όμως, έκτοτε, η ΕΕΔ, όπως ουσιαστικά όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, έχει εξουδετερωθεί. Μονάχα η έδρα της στη Ρανγκούν συνεχίζει να υφίσταται, ενώ όλα τα άλλα γραφεία της έχουν κλείσει. Τα ηγετικά στελέχη της, η Αούνγκ Σαν Σούου Κίι και ο αντιπρόεδρός της, Τιν Οο, βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό, σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης. Η υπόλοιπη ηγεσία, γερασμένη, σύντομα δεν θα κυβερνά παρά ένα άδειο κέλυφος. Η γραμμή διαδοχής του κόμματος έχει κοπεί και δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου στελέχη για να αναπληρώσουν το κενό. Βεβαίως, ορισμένα γραφεία της ΕΕΔ δειλά δειλά αποκατέστησαν τη λειτουργία τους, στις αρχές του 2006, θα χρειαστεί, όμως, κολοσσιαία προσπάθεια για πλήρη ανάκαμψη.

Μειονότητες υπό διωγμό

Την ίδια μοίρα υπομένει και η δεύτερη πολιτική οντότητα της χώρας, η Εθνική Δημοκρατική Ένωση Σαν (ΕΔΕΣ), σύμμαχος της ΕΕΔ. Μια εκστρατεία συλλήψεων οδήγησε στη φυλακή τους ηγέτες της, οι οποίοι, όπως και εκείνοι της ΕΕΔ, είχαν καταδικάσει τη μασκαράτα της Εθνικής Συνέλευσης η οποία ήταν επιφορτισμένη με την εκπόνηση, στο διάστημα μεταξύ τέλους Φεβρουαρίου και 31 Μαρτίου 2005, ενός καινούριου συντάγματος, «εγκεκριμένου από όλους τους αντιπροσώπους της χώρας», το οποίο, όμως, ήταν προορισμένο να διαιωνίσει και να νομιμοποιήσει τον ρόλο του στρατού στον έλεγχο της εξουσίας.

Οι εθνικές μειονότητες έχουν χωριστεί σε δύο ομάδες: από τη μία, σε αυτούς που αποδέχθηκαν τις υποδείξεις της χούντας και υποτάχθηκαν, υπογράφοντας συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός ή συμμαχώντας με το ΚΣΕΑ και, από την άλλη, στις τελευταίες ένοπλες ομάδες που έχουν εξωθηθεί στα σύνορα και στις οποίες ο στρατηγός Μαούνγκ Αγιέ δεν προσφέρει παρά δύο πιθανότητες - να παραδοθούν ή να πεθάνουν. (3)

Οι εκπρόσωποι πολυάριθμων εθνικών μειονοτήτων, όποιο κι αν ήταν το στρατόπεδο με το οποίο συντάσσονταν, συσπειρώθηκαν στο Συμβούλιο των Εθνικών Μειονοτήτων (ΣΕΜ), μετά την πικρή διαπίστωση της αδυναμίας τους να επιβάλουν μια οποιαδήποτε μορφή διαλόγου, πόσω μάλλον τις θέσεις τους, στο ΚΣΕΑ.

Όλοι αναγνωρίζουν ότι έχοντας υπογράψει ο καθένας χωριστά συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός δεν εξασφάλισαν παρά βραχυπρόθεσμα τα ειδικά συμφέροντά τους, ενώ, αντίθετα, οι στρατηγοί χειρίστηκαν άριστα προς όφελός τους τις ιδιαιτερότητες και τις διχόνοιες. Πράγματι, το ΚΣΕΑ δεν έχει καμία πρόθεση να κάνει διάλογο με κανέναν, όπως δεν υπολογίζει να εγκαταλείψει την εξουσία ή να τη μοιραστεί με οποιονδήποτε.

Παρ’ όλα αυτά, στο πολιτικό τοπίο της Βιρμανίας, το εθνικιστικό κίνημα Ουά (Ηνωμένος Εθνικός Στρατός Ουά, HEΣO-UWSA) κατέχει ιδιόμορφη θέση. Όταν ακόμη αποτελούσαν τη βασική μειονοτική συνιστώσα του Κομουνιστικού Κόμματος Βιρμανίας (ΚΚΒ), τα μέλη των Ουά ήταν ορκισμένοι εχθροί της κεντρικής εξουσίας της Ρανγκούν. Μετά τη διάλυση του ΚΚΒ το 1989, υπέγραψαν συμφωνίες κατάπαυσης πυρός με αντάλλαγμα την ελεύθερη εμπορία ναρκωτικών. Έτσι, μετατράπηκαν σε ισχυρή οργάνωση διακίνησης παράνομων ουσιών, συμμαχώντας με το ΚΣΕΑ, μολονότι συνέχιζαν να έχουν μαζί του σχέσεις σύγκρουσης. Οι Ουά δεν έχουν άλλο αίτημα από την κατοχή μιας αυτόνομης περιοχής κάτω από τον αποκλειστικό έλεγχό τους, στην οποία, εξάλλου, δεν χρησιμοποιούν το επίσημο βιρμανικό νόμισμα (το κιάτ), αλλά το κινεζικό (γιέν), ενώ οι μόνες ομιλούμενες και διδασκόμενες γλώσσες είναι η διάλεκτος Ουά και τα κινέζικα. Χλευάζουν όλα τα πολιτικά σκαμπανεβάσματα της Βιρμανίας και, με την υποστήριξη της Κίνας, ενδιαφέρονται μόνο για επιχειρηματικές δραστηριότητες, νόμιμες ή παράνομες.

Τώρα οι Ουά ελέγχουν δύο διευρυμένες εδαφικές επικράτειες: στον Βορρά, την «Ειδική Περιοχή Νο 2», κατά μήκος του κινεζικού συνόρου, και στον Νότο, εδάφη λιγότερο καθορισμένα, ως επιβράβευση για τη βοήθεια που προσέφεραν στον βιρμανικό στρατό στον αγώνα του εναντίον των Σαν του βασιλιά του οπίου Κουν Σα. Ο τομέας επιρροής τον οποίο ο ΗΕΣΟ προσπαθεί να επεκτείνει, ελέγχεται από τον Κινέζο Γουέι Σάο Κανγκ, που ανασύστησε τα κινεζικά δίκτυα λαθρεμπορίου ναρκωτικών της πρώην Κουομιντάνγκ -Κινέζων εκδιωγμένων από την Κίνα μετά τη νίκη της επανάστασης του Μάο Τσε Τουνγκ- τα οποία ήταν εγκατεστημένα στα βόρεια της Ταϊλάνδης. Ο κινέζος μαφιόζος έγινε ο σημαντικότερος συνεργάτης του Πάο Γιο Τσανγκ -ηγέτη του ΗΕΣΟ- και ο βασικότερος χρηματοδότης του, εμπλεκόμενος σε εμπόριο ναρκωτικών, όπως, επίσης, σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τους Ουά.

Αυτοκρατορία λαθρεμπόρων

Η οικονομική αυτοκρατορία του Γουέι Σάο Κανγκ περιελάμβανε ιδιωτικές τράπεζες και τοπική αεροπορική εταιρεία, όπως επίσης και το τεράστιο πολυεθνικό συγκρότημα Hong Pang Co, που δραστηριοποιείται στους τομείς της γεωργικής παραγωγής, των κατασκευών, των δημόσιων έργων, της βιομηχανικής παραγωγής, ακόμη και της παράνομης μαζικής αντιγραφής DVD, δραστηριότητες που, στο σύνολό τους, επιτρέπουν το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

Τον Ιανουάριο του 2005 ένα αμερικανικό δικαστήριο έκρινε ενόχους, ερήμην των, τους οκτώ βασικούς ιθύνοντες του ΗΕΣΟ (μεταξύ των οποίων και οι Πάο Γιο Τσανγκ και Γουέι Σάο Κανγκ) για εμπόριο ναρκωτικών. Είχαν προηγηθεί, επίσης, κατηγορίες ξεπλύματος χρημάτων από δύο τράπεζες που ελέγχονται από τους Ουά, την Asia Wealth Bank και τη Myanmar Mayflower Bank. Ο στρατηγός Μαούνγκ Αγιέ, που προσπαθεί καιρό να διαλύσει την κυριαρχία Κινέζων-Ουά, εκμεταλλεύθηκε αυτές τις έξωθεν επιθέσεις για να επιτύχει, τον Απρίλιο του 2005, το κλείσιμο των δύο στιγματισμένων τραπεζών.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε μεγάλες απώλειες στο οικονομικό σύστημα των Ουά. Ομως, οι Ουά δεν ήταν οι μοναδικοί δικαιούχοι των δύο τραπεζών -πολλές οικογένειες βιρμανών στρατηγών κατείχαν επίσης μερίδια. Σχεδόν αμέσως, τον Μάιο, επακολούθησε μια σειρά από τρομοκρατικές απόπειρες στη Ρανγκούν, που προκάλεσαν δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Καμία οργάνωση δεν ανέλαβε ποτέ την ευθύνη. Δεδομένων των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων της κόρης του στους στόχους των επιθέσεων, είναι ξεκάθαρο πως η προειδοποίηση απευθυνόταν στον Μαούνγκ Αγιέ.

Μετά την κατάσχεση 490 κιλών ηρωίνης, τον Σεπτέμβριο του 2005, από οχήματα που ανήκαν στους Ουά, στο πλαίσιο μιας επιχείρησης περιφερειακής συνεργασίας, το συγκρότημα Hong Pang Co διαλύθηκε επισήμως. Στην πραγματικότητα, ανασυστήθηκε την ίδια στιγμή, με την επωνυμία Xinhong. Η βιρμανική εξουσία πήρε, δίχως άλλο, το μάθημα των επιθέσεων του Μαΐου. Εξάλλου, εξακολουθεί να εκχωρεί χωρίς περιορισμούς άδειες εκμετάλλευσης και συμβόλαια σε εταιρείες που ανήκουν ή εμπλέκονται με τους επικεφαλής του ΗΕΣΟ. Προσφάτως, κοιτάσματα άνθρακα ανακαλύφθηκαν γύρω από το Κεντούνγκ, στα ανατολικά του κράτους Σαν.

Η άδεια εκμετάλλευσης δόθηκε σε μία ταϊλανδική εταιρεία, τη Lampoon Dam Co, η οποία θεωρείται η σημαντικότερη επιχείρηση ξεπλύματος παράνομου χρήματος των Ουά στην Ταϊλάνδη. Από τη δική τους πλευρά, οι επικεφαλής των Ουά μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα τόσο στη Βιρμανία όσο και στην Κίνα, παρά τις κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί εναντίον τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κίνα ήταν αυτή που, περισσότερο από ό,τι οι διεθνείς οργανισμοί, απαίτησε από τον Πάο Γιο Τσανγκ -και πέτυχε- τον περιορισμό της εμπορίας ναρκωτικών από τους Ουά, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπη με μαζική εισαγωγή ηρωίνης στην επικράτειά της και, ως παρεπόμενο, με εξάπλωση του AIDS.

Παρά το γεγονός ότι τα χωράφια καλλιέργειας οπίου εξαλείφθηκαν από τις ζώνες που βρίσκονται κατά μήκος του κινεζικού συνόρου, η εφαρμογή του μέτρου, το οποίο επηρεάζει άμεσα την επιβίωση των χωρικών Ουά, δεν υπήρξε τόσο ριζοσπαστική όσο θέλησε να την εμφανίσει ο ίδιος ο Πάο Γιο Τσανγκ. Από τη μία πλευρά, πολλά κτήματα καλλιέργειας οπίου μεταφέρθηκαν στα ανατολικά, στη «βιρμανική» ζώνη, ενώ, από την άλλη, πολλά μικρότερα και καλύτερα καμουφλαρισμένα χωράφια συνεχίζουν να υπάρχουν στην «Ειδική Περιοχή Νο2».

Το Πεκίνο ασκεί πιέσεις στους προστατευόμενους του ΗΕΣΟ, μεταχειρίζεται, ωστόσο, πιο ριζοσπαστικές μεθόδους αντιποίνων, όπως φανερώνει το παράδειγμα της «Ειδικής Περιοχής Νο 4». Οι αναπτυξιακές επενδύσεις σ’ αυτή την περιοχή, υπό τη διαχείριση του Σάι Λιν, (4)πραγματοποιήθηκαν με τα χρήματα που προήλθαν από την εμπορία ναρκωτικών, αλλά και, κυρίως, με τα χρήματα των καζίνων, που βρίσκονται, στην πλειονότητά τους, στο Μονγκ Λα.

Αυτή η παλαιά πολίχνη των χωρικών Σαν μετατράπηκε μέσα σε μερικά χρόνια σε ένα μικρό Μακάο χαμένο ανάμεσα στα βουνά, απαστράπτον από πινακίδες νέον. Στα εξαιρετικά μοντέρνα καζίνα, ανοιχτά είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, εκατοντάδες χιλιάδες Κινέζοι έρχονταν κάθε χρόνο να χάσουν τα χρήματά τους. Μόνο που, όταν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, στελέχη του κόμματος και αξιωματικοί της αστυνομίας πήγαιναν εκεί για να αφήσουν μέχρι και το πουκάμισό τους και εξαναγκάζονταν να παραχωρούν τα επίσημα αυτοκίνητά τους για να εγγυηθούν την αποπληρωμή των χρεών τους, το Πεκίνο δεν μπορούσε πλέον να κάνει τα στραβά μάτια. Για να μειωθεί η αθρόα εισροή κινέζων χαρτοπαικτών, η διάβαση των συνόρων περιορίστηκε το 2004. Ο κινεζικός πληθυσμός που είχε έρθει να εγκατασταθεί στο Μονγκ Λα έλαβε την εντολή να επιστρέψει στη μητέρα πατρίδα.

Έπειτα, τον Ιούλιο του 2005, φορτηγά που ανήκαν σε μονάδα της κινεζικής στρατιωτικής αστυνομίας κατέλαβαν απροκάλυπτα το Μονγκ Λα για να ανακτήσουν δεκάδες οχημάτων της κινεζικής κυβέρνησης, τα οποία είχαν παρακρατηθεί από τον Σάι Λιν ως ενέχυρα για την αποπληρωμή των χρεών στους ιδιοκτήτες των καζίνων. Μία τέτοια παραβίαση του συνόρου και των βιρμανικών κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν προκάλεσε καμία αντίδραση από την πλευρά της Ρανγκούν, γεγονός που καταμαρτυρεί την επιρροή του Πεκίνου.

Δουλειές με το Πεκίνο

Η συγκεκριμένη επιχείρηση, μαζί με το κλείσιμο των συνόρων και τη διακοπή της λειτουργίας όλων των καζίνων, προκάλεσαν τέτοια οικονομική ζημία που ο Σάι Λιν βρέθηκε σε δυσχερή θέση, κάτι που ευνόησε αδιαμφισβήτητα το ΚΣΕΑ. Φαίνεται πως η Κίνα δεν ασχολήθηκε πλέον με την περίπτωση του Σάι Λιν, με αντάλλαγμα ένα κολοσσιαίο συμβόλαιο εκμετάλλευσης φυσικού αερίου στα θαλάσσια ύδατα της Βιρμανίας, το οποίο υπέγραψε η κινεζική εταιρεία Petro China τον Δεκέμβριο του 2005. Παρ’ όλα αυτά, το διπλό κινεζικό παιχνίδι ευνοεί, και κυρίως, το Πεκίνο. Η στρατιωτική και, η οικονομική του υποστήριξη μετέτρεψαν τη Βιρμανία σε εξαρτημένη χώρα.

Η τελευταία, μέσω των έργων υποδομής, ευνοεί τη διείσδυση κινεζικών προϊόντων: η δημιουργία αυτοκινητόδρομων ταχείας κυκλοφορίας -από το Λοΐτζε προς το Μπάμο και από το Τενγκτσόνγκ προς το Μιιτκιίνα- έχει στόχο την εκμετάλλευση του ποταμού Ιραγουαντί, του οποίου η λεκάνη θα γίνει βραχυπρόθεσμα μια σημαντική κυκλοφοριακή αρτηρία για την Κίνα. Άλλωστε, η Κίνα επιδεικνύει ολοένα και ζωηρότερο ενδιαφέρον για την ενοικίαση ενός τμήματος του λιμανιού της Ρανγκούν. Ενα ειδησεογραφικό πρακτορείο της αντιπολίτευσης, το SHAN, είχε μάλιστα γράψει σε τίτλο του ότι η Βιρμανία θα μπορούσε να γίνει η «24η κινεζική επαρχία»...

«Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»

André Boucaud

Δημοσιογράφος

Boucaud Louis

Δημοσιογράφος

(1Παρ’ ότι η Βιρμανία ήταν, παραδοσιακά, υποτελής της κινεζικής αυτοκρατορίας, γνώρισε μια πρώτη εισβολή από τους Άγγλους το 1825 και, κατόπιν, βρέθηκε ενσωματωμένη στην αυτοκρατορία των Ινδιών. Έπαψε να υπάγεται σε αυτήν από το 1937 ως τις 4 Ιανουαρίου του 1948, ημερομηνία διακήρυξης της Ανεξάρτητης Βιρμανικής Ένωσης, που εγκατέλειψε την Κοινοπολιτεία.

(2Τον Φεβρουάριο του 2005, η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Κοντολίζα Ράις, πρόσθεσε τη Βιρμανία στη λίστα των κρατών που αποτελούν «προκεχωρημένους θύλακες τυραννίας», πλάι στη Βόρεια Κορέα και την Κούβα.

(3Οι τρεις ομάδες ένοπλης αντίστασης, οι Σαν του Στρατού της Επαρχίας Σαν στον Νότο (SSA-S), οι Κάρεν της Εθνικής Ενωσης Κάρεν (KNU) και οι Καρενί του Κόμματος Εθνικής Προόδου Καρενί (ΚΝΡΡ), δεν συνιστούν πλέον απειλή για την εξουσία.

(4Με το κινεζικό του όνομα, Λιν Μινγκ Σιν, υπήρξε «εθελοντής» που στάλθηκε από το Πεκίνο για να πολεμήσει το ΚΚΒ στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Δεν θα επιστρέψει πια στην Κίνα και θα γίνει διοικητής της «Ειδικής Περιοχής Νο 4», μετά την υπογραφή συνθηκών κατάπαυσης του πυρός το 1989.

Μοιραστείτε το άρθρο