«Τώρα ξεκινά η πρόκληση της αλλαγής», λέει με στόμφο η Ροσίο Περάλμπο, δημοσιογράφος και γνωστή αγωνίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Όλες οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, και αν αποτύχουμε, οι μόνοι υπεύθυνοι θα είμαστε εμείς».
Ποτέ στην ιστορία του δεν είχε ξαναζήσει το Εκουαδόρ τέτοιο καταιγιστικό εκλογικό θρίαμβο. Το 70% των ψηφοφόρων απόθεσε την εμπιστοσύνη του στους υποψήφιους του κινήματος Alianza Pais (Συμμαχία Χώρα) (1) που στηρίζει το πρόγραμμα του προέδρου Ραφαέλ Κορέα. Με 24 εκπροσώπους επί συνόλου 30, έχουν μια άνετη πλειοψηφία στην Συνταγματική Εθνοσυνέλευση, μέσω της οποίας ο αρχηγός του κράτους επιδιώκει να «επανιδρύσει τη Δημοκρατία» και να εφαρμόσει ένα μοντέλο ανάπτυξης που να έρχεται σε ανοιχτή ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό. (2)
Η Συμμαχία Χώρα γεννήθηκε στα τέλη του 2005: «Δεν ήταν μια σύναξη πεφωτισμένων, αλλά ένα κίνημα που είχε τις ρίζες του στους αγώνες και στις προσπάθειες πολλών τομέων της πολιτικής και της κοινωνίας», εξηγεί ο Αλμπέρτο Ακόστα, πρώην υπουργός Ενέργειας και Μεταλλευμάτων και μελλοντικός πρόεδρος της Συνταγματικής Εθνοσυνέλευσης. Από αυτό το κίνημα προήλθε ο υποψήφιος Κορέα, οικονομολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου, νικητής των προεδρικών εκλογών τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2006. «Ήμασταν ειδικοί στη διαμαρτυρία. Φτάνοντας στην κυβέρνηση, έπρεπε να αρχίσουμε να είμαστε πιο εποικοδομητικοί».
Στο Κίτο, στο μέγαρο Καροντελέτ, ένα μνημείο αποικιακής αρχιτεκτονικής, βρίσκεται η έδρα της κυβέρνησης. Μέσα στο λιτό γραφείο του, ο πρόεδρος Κορέα δηλώνει: «Εχουμε ξεκινήσει μια "επανάσταση πολιτών" που πρέπει να μας οδηγήσει στη ριζική, και γρήγορη αναμόρφωση των δομών αυτής της χώρας. Οι υπάρχουσες δομές δεν μπορούν να λειτουργήσουν άλλο».
Ταξιτζήδες, εφημεριδοπώλες, λούστροι, υπάλληλοι γραφείου... Όλοι -εν πάση περιπτώσει, πολλοί- πιστεύουν στο πρόγραμμα του αρχηγού του κράτους. Σε μια χώρα που γνώρισε οχτώ προέδρους μέσα σε δέκα χρόνια, ο κόσμος δεν εμπιστεύεται το Κογκρέσο, το οποίο θεωρεί ανίκανο και διεφθαρμένο. Αρνείται, πλέον, με σθένος την «κομματοκρατορία» -έτσι αποκαλεί ο Κορέα τα κόμματα, φέουδα και ομάδες στα χέρια ηγετών που κυριαρχούσαν μέχρι σήμερα στην πολιτική σκηνή. Σε βαθμό μάλιστα που, μετά τις προεδρικές εκλογές που οδήγησαν στο θρίαμβό του, το κίνημά του δεν κατέβασε κανέναν υποψήφιο στις βουλευτικές, αφήνοντας έτσι το Κογκρέσο στα χέρια της αντιπολίτευσης και παίζοντας μέχρι τέλους το χαρτί της Συνταγματικής Εθνοσυνέλευσης που θα μπορούσε να το αντικαταστήσει.
Καινούρια ελπίδα
Ο επίσκοπος του Εσμεράλδας, Εουχένιο Αρεγιάνο, ζει εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια στο Εκουαδόρ, «πάντα πολύ κοντά στον λαό», πράγμα που του επιτρέπει να δηλώνει ότι γνωρίζει... «το 90% των κατοίκων του». «Αυτή η νέα κυβέρνηση, λέει, έσπειρε μια πολύ μεγάλη ελπίδα στον πληθυσμό: την ελπίδα ότι θα βελτιώσει ριζικά τις συνθήκες της ζωής του». Δηλώνοντας ότι η Εκκλησία του Εκουαδόρ έχει κάνει τις επιλογές της, προσθέτει: «Οφείλουμε να υποστηρίξουμε, να συνοδεύσουμε, να γίνουμε οι φορείς αυτής της ελπίδας». Αλλά, όπως λέει μια λαϊκή παροιμία, «ο δρόμος είναι σπαρμένος με φίδια».
Το Εκουαδόρ έχει γύρω στα 13 εκατομμύρια κατοίκους. Το 2006, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Καταγραφής (INEC), (3) το 12,9% των πολιτών που δεν διέθετε ούτε 75 λεπτά του ευρώ την ημέρα για τη διατροφή του, συγκαταλεγόταν στην κατηγορία των «ιθαγενών». Κατά μέσο όρο, το 38,3% των κατοίκων του Εκουαδόρ ζούσε σε χρόνια φτώχεια. Το 60% ήταν υποαπασχολούμενοι. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 26% των οικογενειών κατέφυγαν στον δανεισμό μέσα στο 2006, για να αντεπεξέλθουν σε έξοδα για την υγεία, τη διατροφή, την εκπαίδευσή τους κ.ά.
Τα σχέδια ανάπτυξης της κυβέρνησης του Κορέα στηρίζονται στο πετρέλαιο ως άμεση πηγή χρηματοδότησής τους, καθώς το Εκουαδόρ είναι η πέμπτη παραγωγός χώρα στη Λατινική Αμερική. Η ιστορία και των δυο -του Εκουαδόρ και του πετρελαίου- είναι συνδεδεμένη. Το 1972, ένα πραξικόπημα έφερε στην εξουσία «εθνικιστές στρατιωτικούς που πίστευαν στην εθνική κυριαρχία της χώρας», λέει ο πρώην αντιναύαρχος Γουστάβο Χαρίν, που εκείνη την εποχή είχε διοριστεί υπουργός Φυσικών Πόρων. Η εκμετάλλευση του πετρελαίου, που μέχρι τότε βρισκόταν στα χέρια αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών, πέρασε στα χέρια του κράτους. Πολλές ξένες επιχειρήσεις εγκατέλειψαν τη χώρα, ενώ άλλες αποδέχτηκαν τους όρους των στρατιωτικών, ανάμεσά τους και τη μείωση της διάρκειας των συμβολαίων εκμετάλλευσης, που έπεφτε από τα 50 στα 20 χρόνια.
Τον Νοέμβριο του 1973, το Εκουαδόρ έγινε μέλος του Οργανισμού των Εξαγωγών Χωρών Πετρελαίου (ΟΡΕΡ) και οι ΗΠΑ διέκοψαν τη στρατιωτική βοήθεια. Το κράτος όμως εισέπραττε πλέον περίπου το 90% των πετρελαϊκών εσόδων αντί για το 5%, φέρνοντας ανθηρές μέρες στην οικονομία. Ο Χαρίν αναπολεί με πάθος το 1978, όταν αποκαταστάθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα στη χώρα με την άνοδο στην εξουσία του υποψήφιου ενός μικρού κεντροαριστερού κόμματος, του Χάιμε Ρολδός. Ο Ρολδός σκοτώθηκε στις 24 Μαΐου του 1981 σε ένα αρκετά ύποπτο αεροπορικό δυστύχημα. Στη συνέχεια, και σε λιγότερο από 30 χρόνια, η κατάσταση αντιστρέφεται δραματικά. Το 80% των πετρελαϊκών εσόδων μπαίνει ξανά στις τσέπες των πολυεθνικών.
Οι φτωχοί του πετρελαίου
«Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα εδάφη που παραχωρούνταν για πετρελαϊκή εκμετάλλευση περιελάμβαναν ακόμα και την εκκλησία και το πάρκο του χωριού»! «Απίστευτο, πλην όμως νόμιμο», επιβεβαιώνει ο Ακόστα. «Αναγράφεται στο Σύνταγμα. Το επιχείρημα; Η ελευθερία για τους ξένους επενδυτές». Υπουργός Ενέργειας και Μεταλλευμάτων στο πρώτο κυβερνητικό σχήμα του προέδρου Κορέα και αντιμέτωπος με το απίθανο στοίχημα να αλλάξει ό,τι μπορεί μέσα στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας, ο Ακόστα παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του τον Ιούνιο, για να θέσει υποψηφιότητα για τη Συνταγματική Εθνοσυνέλευση:
«Το πετρέλαιο δεν μπορούσε πια να εγγυηθεί την ανάπτυξη του Εκουαδόρ, μολονότι υπήρξε θεμελιώδες για την οικονομία». Πράγματι, οι πληθυσμοί που γνωρίζουν τους υψηλότερους δείκτες φτώχειας -και καρκίνου!- βρίσκονται στις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές του Εκουαδόρ. «Έχει καταστραφεί ο Αμαζόνιος κι έχουν εξαφανιστεί δυο αυτόχθονες πληθυσμοί λόγω της έλλειψης αξιοπρέπειας εκ μέρους των κυβερνήσεων και της δραστηριότητας των πολυεθνικών που ενήργησαν ως εταιρείες κατεδάφισης».
Η επανάκτηση των πετρελαιοπαραγωγικών πηγών βρέθηκε στο επίκεντρο ήδη από την προεκλογική εκστρατεία του Ραφαέλ Κορέα. Όπως στη Βενεζουέλα και στη Βολιβία, οι επενδυτές θα είναι ευπρόσδεκτοι εφόσον υποταχθούν στο εθνικό συμφέρον. «Και το ανεξέλεγκτο εμπορικό άνοιγμα δεν θα γίνεται δεκτό», διευκρινίζει ο Ακόστα. «Καμία από τις χώρες που έκαναν τέτοιου είδους ανοίγματα δεν βγήκε κερδισμένη. Αντίθετα, είχαν τεράστιες απώλειες».
Άλλο ένα στρατηγικό σχέδιο: η κατάκτηση της εθνικής κυριαρχίας. «Πρέπει να θάψουμε τη νοοτροπία που θέλει να κάνουμε ανοίγματα προς την αυτοκρατορία (τις ΗΠΑ) και να είμαστε κλειστοί απέναντι στους γείτονές μας. Πρέπει να αγωνιστούμε για την ένωση της Λατινικής Αμερικής». Σε αυτόν τον τομέα, εξηγεί ο Κορέα, «εγώ είμαι απλώς ακόμα ένας "εργάτης" στο πλευρό των προέδρων Ούγο Τσάβες και Εβο Μοράλες. Χωρίς να παραλείπουμε και τους προέδρους της Βραζιλίας και της Αργεντινής, που κινούνται και αυτοί στο ίδιο πνεύμα». Τον Αύγουστο, το Κίτο και το Καράκας υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, με στόχο την κατασκευή ενός διυλιστηρίου στο Μαναμπί (Εκουαδόρ).
Αυτή η εγκατάσταση θα απαλλάξει τη χώρα από την ανάγκη να εξάγει το αργό της πετρέλαιο (στις τιμές των πολυεθνικών) για να το εισάγει, εν συνεχεία, επεξεργασμένο (στην τιμή της διεθνούς αγοράς). «Η συνεργασία είναι απαραίτητη και αναπόφευκτη», συνεχίζει ο Ραφαέλ Κορέα. «Ίσως πολλοί να μην το αντιλαμβάνονται, αλλά αυτό το μέρος του κόσμου ζει μια μοναδική στιγμή. Οφείλουμε να συνεισφέρουμε στην ανοικοδόμηση της μεγάλης πατρίδας που οραματιζόταν ο Σιμόν Μπολιβάρ».
Περιττό να διευκρινίσουμε ότι ο νέος πολιτικός λόγος δεν κάνει τους συντηρητικούς κύκλους να πηδούν από τη χαρά τους. Ο Χόρχε Ορτίς, δημοσιογράφος, βεντέτα του πολιτικού χώρου στο κανάλι Teleamazonas, δεν έχει πολλές αμφιβολίες για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το πρόγραμμα του Κορέα: «Είναι πολύ πιθανό ότι θα επιλέξει το οικονομικό μοντέλο του Τσάβες. Έχει ήδη αντιγράψει την έννοια περί "σοσιαλισμού του 21ου αιώνα", για την οποία κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς σημαίνει».
Η εγγύτητα με τον βενεζουελανό ομόλογό του, Τσάβες, αποτελεί το πιο κοινό επιχείρημα στις επιθέσεις κατά του Κορέα. Οι συγκρίσεις δεν είναι τυχαίες. Εδώ και πολλά χρόνια τα μεγάλα έντυπα του Εκουαδόρ εξαπολύουν μύδρους: ο Τσάβες είναι «δαίμονας», «τρελός», ένας «κομμουνιστής» που έχει οδηγήσει τον λαό του στη φτώχεια και το διχασμό. Δεν συντρέχει καμιά ανάγκη για δομικές αλλαγές στο Εκουαδόρ, δηλώνει ο Χόρχε Ορτίς. «Γιατί να μη διατηρήσουμε το ισχύον οικονομικό μοντέλο, αφού έχει αποδειχτεί αποτελεσματικό; Το μόνο που χρειάζεται είναι να το ενισχύσουμε».
Το παρελθόν είναι σαν να μην υπάρχει, λέει ο πρόεδρος σε συνέντευξή του. Μοιάζει λες και τα προβλήματα της χώρας ξεκίνησαν στις 15 Ιανουαρίου του 2007, την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του. Καθώς, όπως φαίνεται, ο σκοπός ορισμένων δημοσιογράφων ήταν να τον «στριμώξουν στη γωνία». Αυτός τους αφοπλίζει χάρη στην πανεπιστημιακή του μόρφωση, την εξαίρετη μνήμη του και την πάντα καλή ενημέρωσή του. Τους αποδεικνύει ότι λένε ψέματα, ότι παραποιούν τους αριθμούς και τα γεγονότα. Εκείνοι, εξοργισμένοι, του επιτίθενται με μεγαλύτερη μανία. Ο Ορτίς υποστηρίζει ότι οι δημοσιογράφοι φέρονται στον Κορέα όπως φέρονταν και στους προκατόχους του. «Η διαφορά είναι ότι οι άλλοι δέχονταν τον αντίλογο, ενώ αυτός αγνοεί τη λέξη ανοχή. Προσπαθεί να μειώσει το κύρος του τύπου για να γλιτώσει από την κριτική και να μπορέσει με αυτόν τον τρόπο να διαλύσει το υπάρχον δημοκρατικό σύστημα».
Μόνο ιδιωτικά ΜΜΕ
Χωρίς να είναι «οπαδός» του Κορέα, ο Ροδρίγο Σαντιγιάν, πρώην πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων και νυν πρόεδρος του πειθαρχικού της συμβουλίου, αναγνωρίζει ότι από τη στιγμή που ο Κορέα «άρχισε να μιλά για την αναγκαιότητα αλλαγών στις δομές του έθνους», υπέστη καταιγισμό επιθέσεων και προσβολών «που εξαπολύονταν από τα σημαντικότερα ΜΜΕ». Ο Σαντιγιάν ομολογεί ότι ντρέπεται για το θέαμα που παρουσιάζει το επάγγελμα: «Δυο δημοσιογράφοι οι οποίοι, στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου, έβρισαν δημόσια τον πρόεδρο, αντί να οδηγηθούν στο πειθαρχικό, έγιναν ήρωες». (4) Ο ένας, μάλιστα, ήταν τόσο επιθετικός, ώστε η φρουρά ασφαλείας του αρχηγού του κράτους αναγκάστηκε να τον διώξει από την αίθουσα.
Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει κανένα κρατικό τηλεοπτικό κανάλι ούτε ραδιοφωνικός σταθμός, ο Κορέα -ο οποίος σκέφτεται να παρέμβει σε αυτή την αλλόκοτη κατάσταση- πηγαίνει κάθε Σάββατο και σε μια διαφορετική πόλη για να «αποδώσει λογαριασμό». Κάθε φορά προσκαλεί και δυο-τρεις δημοσιογράφους.
Η Ροσίο Περάλμπο διαπιστώνει ότι για πρώτη φορά τα εναλλακτικά και τα τοπικά ΜΜΕ έχουν λόγο στα γεγονότα. «Αυτό ενίσχυσε την αντιπάθεια του τύπου απέναντι στον πρόεδρο». Η δική του απάντηση ήταν ξεκάθαρη: «Επιχειρούμε τον εκδημοκρατισμό της ενημέρωσης. Έχουμε αποφασίσει να μην εκχωρήσουμε περισσότερα προνόμια σε εκείνους που ήταν ανέκαθεν προνομιούχοι». Κατά τη διάρκεια της χρονιάς και σε συντονισμό με τα ισχυρότερα ΜΜΕ του Εκουαδόρ, ορισμένες διεθνείς οργανώσεις υπεράσπισης της ελευθερίας της έκφρασης, αποστρέφοντας το βλέμμα τους από τη σύγκλιση ανάμεσα στα ΜΜΕ και τα οικονομικά κέντρα εξουσίας, διαμαρτυρήθηκαν για την απόφαση του προέδρου να μη δώσει συνέντευξη σε ορισμένους δημοσιογράφους. Ακόμα και τότε, ο αρχηγός του κράτους δεν μάσησε τα λόγια του: «Αν κάποιοι με πρόσβαλαν και παραποίησαν τα λεγόμενά μου, τότε κι εγώ, τόσο ως πρόεδρος όσο και ως άνθρωπος, και κάνοντας χρήση της ελευθερίας της έκφρασης, τους λέω ότι δεν θα γίνω μέρος αυτού του παιχνιδιού στο όνομα της ελευθερίας του τύπου».
Ο πρώην υπουργός Ακόστα βλέπει μια ακόμα αφορμή για ένταση στο γεγονός ότι για πρώτη φορά μια κυβέρνηση «δεν διατηρεί αιμομικτικές σχέσεις με τον τύπο. Δεν είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου συμβαίνει αυτό, όμως εδώ ήταν φυσιολογικό οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ να διορίζονται σε τιμητικές θέσεις που δεν είχαν καμία σχέση με το επάγγελμα».
Στο Εκουαδόρ, τα έξι από τα εφτά τηλεοπτικά κανάλια ανήκουν σε τραπεζικούς ομίλους ή εξαρτώνται από οικονομικά λόμπι. Δεν είναι δύσκολο, επομένως, να συγχέεται η ελευθερία της έκφρασης με την ελευθερία του επιχειρείν. «Η κοινωνική τάξη την οποία αποτελούν καμιά εκατοστή οικογένειες, η ίδια που κρατούσε τα ηνία της εξουσίας», δηλώνει ο Ακόστα, «χειραγώγησε την κοινή γνώμη και δημιούργησε ένα είδος κοινωνικής φιλοσοφίας ευνοϊκής προς αυτή, καθώς είχε στην κατοχή της τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης».
«Η δημοκρατία είναι καλή, έως την ημέρα που αρχίζουν να απειλούνται τα συμφέροντα της ολιγαρχίας, έως την ημέρα που μια κυβέρνηση προτίθεται να κάνει αναδιανομή του εθνικού πλούτου», τονίζει ο Κορέα. «Εκείνη τη στιγμή ξυπνά η επιθετικότητα του τύπου. Επομένως, ακόμα κι αν τα μεγάλα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι τους δεν ευθύνονται για τα προβλήματα της χώρας, συνεισφέρουν με τον τρόπο τους σημαντικά σε αυτά».
Ο Σαντιγιάν μιλάει και για τη δράση της αμερικανικής πρεσβείας στο Κίτο, η οποία είναι μεν διακριτική, δεν παύει ωστόσο να είναι δράση: «Προσεταιρίζεται όλο και περισσότερο τα ΜΜΕ που με τη σειρά τους νιώθουν εκστασιασμένα. Δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να γενικευτεί η εκστρατεία δαιμονοποίησης του προέδρου. Είναι ένα πρώτο βήμα προς την απόπειρα αποσταθεροποίησης».
Η σημερινή αποφασιστικότητα της κυβέρνησης του Εκουαδόρ εντάσσεται, από τη σκοπιά της Ουάσιγκτον, στην κατηγορία της ανυπακοής. «Ελπίζουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση ή οποιοδήποτε άλλο έθνος θα μας σεβαστούν και ότι κανένας δεν θα επιχειρήσει να μας υπαγορεύσει τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσουμε, ούτε να πραγματοποιήσει κανενός είδους παρέμβαση», δηλώνει ο Ραφαέλ Κορέα.
Πάντως, περισσότερο κι από μια ενδεχόμενη επιχείρηση των ΗΠΑ κατά της κυβέρνησης, αυτό που αποτελεί σήμερα πηγή ανησυχίας για το Κίτο είναι η σύγκρουση στην γειτονική Κολομβία. Περίπου 500.000 Κολομβιανοί έχουν εγκατασταθεί στο Εκουαδόρ. Αρκετοί, ανάμεσά τους, είναι «εκτοπισμένοι» που αναγκάστηκαν να διαφύγουν από τις ένοπλες επιθέσεις. Καθημερινά, εκατοντάδες άνθρωποι αναζητούν προσωρινό καταφύγιο στην άλλη πλευρά των συνόρων. Σε αυτή την παραμεθόριο περιοχή, η κατάσταση είναι ενίοτε πολύ τεταμένη, παρόλο που οι ένοπλες δυνάμεις του Εκουαδόρ δρουν με σύνεση και ανθρωπισμό.
Ο Κορέα ανακοίνωσε ότι δεν θα αναμειχθεί στον εμφύλιο πόλεμο που σπαράζει τη γειτονική χώρα, ούτε θα αποκαλέσει το αντάρτικο των Ενόπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) «τρομοκρατική» ομάδα. Έχει πει, μάλιστα, επανειλημμένα ότι η κυβέρνησή του είναι διατεθειμένη να συνεισφέρει στην εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης στη σύγκρουση. Ο πρόεδρος είναι ωστόσο κατηγορηματικός όταν δηλώνει ότι «το σχέδιο Κολομβία που συμφώνησαν η Μπογκοτά και η Ουάσιγκτον είναι ένα σχέδιο μιλιταριστικό και βίαιο, το οποίο, αντί να βοηθά στην επίλυση της δραματικής κατάστασης, το μόνο που καταφέρνει είναι να την επιδεινώνει».
Μήνυμα στην Κολομβία
Ο Κορέα δεν απαίτησε απλώς από τον ομόλογό του Αλβάρο Ουρίμπε να σταματήσει τους εναέριους ψεκασμούς στις φυτείες της κόκας που βρίσκονται κοντά στα σύνορα, αλλά και τον προειδοποίησε ότι θα παραπέμψει αυτή την υπόθεση στα διεθνή δικαστήρια, εφόσον παραστεί ανάγκη. Τόσο κυβερνητικές όσο και ανεξάρτητες επιτροπές έχουν διαπιστώσει μόλυνση του νερού και επιπτώσεις στους ανθρώπους, και τα ζώα από τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στους ψεκασμούς. «Η γειτονική χώρα είναι αδερφή χώρα, εμείς όμως πρέπει να βάλουμε όρια στο σχέδιο Κολομβία».
Το Κίτο, στο μεταξύ, διατηρεί και μια άλλη ανησυχία: μήπως η κυβέρνηση της Κολομβίας γίνει ο δούρειος ίππος της Ουάσιγκτον για να υποστηρίξει μια απόπειρα αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης του Εκουαδόρ. Αλλωστε αυτόν τον ρόλο έπαιξε επανειλημμένως και απέναντι στη Βενεζουέλα. Αν η κυβέρνηση δεν απολάμβανε μια τόσο μαζική λαϊκή υποστήριξη, πιστεύουν πολλοί, «θα είχε γίνει προ πολλού απόπειρα πραξικοπήματος». Παρ’ όλα αυτά, και πάντα σε επαφή με υψηλόβαθμους στρατιωτικούς, ο αντιναύαρχος Χαρίν δηλώνει: «Δεν έχω διαπιστώσει την παραμικρή διάθεση μεταξύ των στρατιωτικών για τέτοιου είδους περιπέτειες».
Είναι αλήθεια, ότι η κυβέρνηση κερδίζει τη συμπάθεια των στρατιωτικών χάρη στα μέτρα που έχει λάβει υπέρ τους. Οι στρατιωτικοί και οι αστυνομικοί, με τις άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, δεν έτυχαν στο παρελθόν ευνοϊκής μεταχείρισης από την εξουσία. Επιπλέον, διάφορα εθνικά σχέδια ανάπτυξης έχουν ανατεθεί στο σώμα μηχανικών των ενόπλων δυνάμεων.
Αυτή η πρωτοβουλία δεν αρέσει στις ιδιωτικές και στις ξένες εταιρείες, ωστόσο η κυβέρνηση υπερασπίζεται την πολιτική της και υπενθυμίζει ότι, όπως είναι λογικό, ένα μέρος των χρημάτων που επενδύεται σε έργα υποδομής, θα πρέπει να επιστρέφει στο κράτος. Μέχρι τώρα, όπως λένε στο μέγαρο Καροντελέτ, «όλα μέχρι σήμερα γίνονταν με γνώμονα το οικονομικό κερδοσκοπικό κεφάλαιο».
Στο Εκουαδόρ είχαν παρατηρηθεί κατά καιρούς φαινόμενα όπου, ενώ ο παραγωγικός τομέας βρισκόταν σε κρίση, οι οικονομικοί παράγοντες που τον διοικούσαν έσπαγαν όλα τα ρεκόρ κέρδους. «Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί διευθυντές επιχειρήσεων εξαπατούν: δεν πληρώνουν φόρους, εκμεταλλεύονται τους υπαλλήλους τους, δεν σέβονται το περιβάλλον. Αυτοί δικαιολογημένα ίσως να φοβούνται το σχέδιό μας για ένα νέο κράτος. Θα προτιμούσαν να δουν την κυβέρνηση να αποσταθεροποιείται από το να μη μπορούν να την ελέγξουν».
Ευσεβείς πόθοι
Ο δημοσιογράφος Ορτίς βλέπει το μέλλον με πεσιμιστικό βλέμμα, για να μην πούμε καταστροφικό. «Θα ξεσπάσουν μεγάλες ταραχές, κυρίως επειδή ο πρόεδρος Κορέα είναι άνθρωπος που προκαλεί το μίσος, τις αντιπαλότητες και τον διχασμό μεταξύ των κατοίκων του Εκουαδόρ».
Αντίθετα, ο επίσκοπος Αρεγιάνο προτείνει μια διαφορετική ερμηνεία των επερχόμενων δυσκολιών: «Η μειοψηφία των προνομιούχων θέλει μετά μανίας να βάλει τέλος σε αυτό το σχέδιο ζωής. Το όποιο χτύπημα θα έλθει από τη δική τους πλευρά, καθώς θα πληγούν τα υπέρμετρα προνόμιά τους. Αντιδρούν σαν το παιδί που του παίρνουν το στήθος που το τρέφει: βάζει τα κλάματα».
«Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»
