Το μέγιστο κέρδος αποφέρουν, προφανώς, τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης: σε αυτά αντιστοιχεί πάνω από το ήμισυ του κύκλου εργασιών της UEFA, δηλαδή 825 εκατ. ευρώ. Ακολουθούν τα δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης, διαμέσου των χορηγιών και των εξουσιοδοτημένων ειδών, και, κατόπιν, τα έσοδα από την πώληση εισιτηρίων. Τέλος, υπάρχουν και «τα πακέτα φιλοξενίας» για τις επιχειρήσεις, τα οποία συνδυάζουν θέσεις πρώτης κατηγορίας και εξατομικευμένη υποδοχή. Οι παραπάνω προσφορές κοστίζουν περίπου 1.400 ευρώ ανά άτομο για τους τρεις κρίσιμους αγώνες, και αντιπροσωπεύουν το 8% των διαθέσιμων θέσεων.
Μόνο το ένα τρίτο των εισιτηρίων προορίζεται για τους συνηθισμένους φιλάθλους, καθ’ ότι εκπίπτουν και οι θέσεις που έχουν κρατηθεί για τους επισήμους (VIPs), τις εθνικές ομοσπονδίες, όπως και για διάφορους εταίρους της UEFA.
Ως εκ τούτου, το εξουσιοδοτημένο πρακτορείο διάθεσης των εισιτηρίων δέχτηκε έντεκα εκατομμύρια αιτήσεις για ένα εκατομμύριο διαθέσιμες θέσεις! Δεν προκαλεί έκπληξη, επομένως, το γεγονός ότι οι τιμές στη μαύρη αγορά έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.
Απ’ τη μπάλα στη βιομηχανία των σπορ
Ο Μισέλ Πλατινί, πρώτος μισθωτός πρόεδρος της UEFA, εκλέχθηκε το 2007 για τετραετή θητεία. Ο 52χρονος, σήμερα, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής ανήκει στις σπάνιες περιπτώσεις πρώην πρωταθλητών που έκαναν επιτυχημένη καριέρα στη «βιομηχανία των σπορ» και η αμοιβή του παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Η πρώην φανέλα με το νούμερο «10» της γαλλικής εθνικής ομάδας δηλώνει στο ελβετικό περιοδικό «Bilan»: «Ούτε η γυναίκα μου δεν ξέρει πόσα παίρνω».
Η UEFA διοργανώνει δύο εκδηλώσεις-ορόσημα: το Τσάμπιονς Λιγκ και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου και κατά τη διάρκεια της ποδοσφαιρικής σεζόν 2006-2007 τα έσοδά της ξεπέρασαν το ένα δισ. ευρώ.
Δεχόμενη επικρίσεις για τον μερκαντιλισμό της, η μη κερδοσκοπική οργάνωση υπογραμμίζει ότι από τα 600 εκατ. ευρώ κέρδη που αποκόμισε -αν και κανείς δεν γνωρίζει πώς υπολογίζονται οι λειτουργικές της δαπάνες- περίπου 500 εκατ. τροφοδοτούν αναπτυξιακά έργα προς όφελος των μελών της.
Στο περιθώριο της προβολής των επίσημων χορηγών (McDonalds, Adidas, Coca-Cola...), κάποιες εταιρείες επιδίδονται σε «παρασιτικό μάρκετινγκ», το λεγόμενο «ambush marketing» («μάρκετινγκ-ενέδρα»), κατά τον αγγλικό όρο.
Έτσι, η αλυσίδα σουπερμάρκετ Migros, η μεγαλύτερη εταιρεία λιανικού εμπορίου της Ελβετίας, εγκαινίασε την επιθετική εμπορική καμπάνια «Μ’08». Η επωνυμία χρησιμοποιείται ατιμωρητί για την πώληση ποικίλων προϊόντων για τους φίλους του ποδοσφαίρου -από σάντουιτς έως ποδοσφαιρικές φανέλες. Στην τηλεοπτική της εκδοχή, μάλιστα, προβάλλει διαφημιστικά σποτ με θέμα ένα πρωτάθλημα φιλάθλων.
Η επιτυχία της είναι αδιάψευστη: στις αρχές Μαΐου 2008, η ηλεκτρονική διεύθυνση www.M08.ch κατέγραψε 20.000 επισκέπτες. Αναδείχθηκε, λοιπόν, στην ηλεκτρονική πύλη της Ελβετίας με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, μεταξύ αυτών που αφορούν το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.
Η UEFA έχει ήδη παρέμβει σε 450 εταιρείες για να καταπολεμήσει το παρασιτικό μάρκετινγκ, καθ’ ότι στην εν λόγω πρακτική έχουν εμπλακεί από τον μικρό φούρνο της γειτονιάς μέχρι τις μεγάλες τράπεζες.
Οι διοργανωτές του Euro δεν ανησυχούν καθόλου για τη δημοτικότητά τους. Στη Γενεύη, κάποιοι εκφράζουν παράπονα για τον υπερβάλλοντα ζήλο των απεσταλμένων της εταιρείας της Νιόν, οι οποίοι παράγουν δεκάδες σελίδες κανονισμών για την παραμικρή λεπτομέρεια. Άλλωστε, η είσοδος σε ζώνες υποστηρικτών του Euro 2008, οι οποίες είναι διάσπαρτες σε καμιά εικοσαριά ελβετικές πόλεις, είναι απαγορευμένη στους τυχάρπαστους που θα ήθελαν να προβάλουν λογότυπα εκτός από εκείνα των επίσημων χορηγών.
Στο Μπαλ, τρία εστιατόρια που βρίσκονται στην καρδιά της ζώνης UEFA αρνήθηκαν να σερβίρουν την επίσημη μπίρα Carlsberg κατά τη διάρκεια του πρωταθλήματος. Σαν να μην έφτανε το θράσος τους, ήθελαν, επιπλέον, να συνεχίσουν να περιλαμβάνουν στον κατάλογό τους άλλες μάρκες. Η πανίσχυρη ένωση αρχικά απείλησε ότι θα αναστείλει τη λειτουργία τους για τρεις εβδομάδες. Στη συνέχεια, προσφέρθηκε να τα συμπεριλάβει στη ζώνη έναντι 1.250 έως 5.000 ευρώ ημερησίως, αναλόγως της κρισιμότητας των αγώνων. Αντιμέτωποι με την άρνηση των καταστηματαρχών, οι ιθύνοντες αποφάσισαν τελικά να απομονώσουν τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις με μεταλλική περίφραξη ύψους δύο μέτρων, καθιστώντας τες, από μία άποψη, θύλακες εντός της ζώνης UEFA.
Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία διαμαρτυρήθηκε ακόμα κι όταν κάποια χωριά, όπως το Ουντερζέεν, κοντά στο Ιντερλάκεν, στο καντόνι της Βέρνης, εγκατέστησαν γιγαντοοθόνες σε υπαίθριους χώρους χωρίς να ζητήσουν την άδειά της. Θεωρεί ότι οι οθόνες που προορίζονται για δημόσια προβολή υπόκεινται στην εξουσιοδότησή της, εφόσον η εμβέλειά τους υπερβαίνει τα τρία μέτρα.
Εκμετάλλευση στα όρια της μικροπρέπειας
Από την πλευρά τους, οι ξενοδόχοι έχουν μονίμως το χαμόγελο στα χείλη. Η Ελβετία περιμένει περίπου πέντε εκατομμύρια επισκέπτες για το Euro, ενώ οι επιπλέον διανυκτερεύσεις υπολογίζεται ότι θα φτάσουν το ένα εκατομμύριο, σύμφωνα με το ομοσπονδιακό οργανισμό Suisse Tourisme.
Η εταιρεία συμβούλων Rutter & Partner, με έδρα τη Ζυρίχη, εκτιμά ότι, σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο, η διοργάνωση θα αποφέρει πάνω από 900 εκατ. ευρώ στην ελβετική οικονομία. Το ποσό αντιστοιχεί στις δαπάνες των τουριστών και σε αντιμισθίες απαραίτητες για τις εκδηλώσεις, όπως η πρόσληψη προσωπικού ιδιωτικής ασφάλειας και η δημιουργία προσωρινών θέσεων εργασίας.
Απομένει ένα πεδίο εντελώς ανεξέλεγκτο: τα στοιχήματα μέσω Ίντερνετ. Οι εξειδικευμένες ιστοσελίδες, όπως οι Bwin, Unibet και Ladbrokes, έχουν κηρυχθεί παράνομες στη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Σουηδία. Εξαρτώνται, επομένως, από πιο ευνοϊκές νομοθεσίες, όπως της Μάλτας, του Γιβραλτάρ ή του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου τα γραφεία στοιχημάτων επιδεικνύουν τη βιτρίνα τους εδώ και χρόνια.
Για όλους όσοι στοιχηματίζουν φαβορί θεωρείται η γερμανική ομάδα, η οποία προπορεύεται της Ιταλίας και της Ισπανίας. Η Γαλλία δεν έρχεται παρά τέταρτη, με πιθανότητες δέκα προς ένα... Ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να δεκαπλασιάσει τη μίζα της.
«Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»