el | fr | en | +
Accéder au menu

Οι Ιρλανδοί ψήφισαν ΟΧΙ και σίγουρα το εννοούν

Ας φανταστούμε ότι σε μια διαδικασία ένα σώμα ενόρκων αποφασίζει «αθώος», και, αντί να τελειώσει η δίκη, ο πρόεδρος του δικαστηρίου δίνει και πάλι τον λόγο στον εισαγγελέα για να συμπληρώσει το κατηγορητήριό του. Αλλά, αυτή τη φορά, ο κατηγορούμενος κρίνεται ένοχος. Και γιατί, άραγε, κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο; Αφού στις 12 Ιουνίου, αμέσως μετά την απόρριψη, από την πλειοψηφία των Ιρλανδών, της Συνθήκης της Λισαβόνας (η οποία δεν μπορεί να ισχύσει παρά μόνο εάν την υιοθετήσουν και τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης), οι περισσότεροι ευρωπαίοι ηγέτες διακήρυξαν ότι η διαδικασία επικύρωσης συνεχίζεται... ενώ ταυτόχρονα υπόσχονταν να «σεβαστούν τη βούληση» των Ιρλανδών. Το πώς αντιμετωπίζουν οι ελίτ τη λαϊκή βούληση είναι γνωστό στην «Ευρώπη». Είναι, σχεδόν, το σήμα κατατεθέν της, ακόμα και όταν η Ευρώπη παρουσιάζεται ως το βασίλειο της δημοκρατίας επί γης. Επειδή απέρριψαν μια «απλοποιημένη» Συνθήκη τόσο ακατάληπτη που ακόμα και ο πρωθυπουργός τους, Μπράιαν Κόουεν, αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι δεν κατάφερε να τη διαβάσει ολόκληρη, οι Ιρλανδοί, όπως αναφέρει ένας ευρωβουλευτής, ανέστησαν τη μνήμη της «λαϊκής δημοκρατίας». «Δεν είναι τυχαίο που το δημοψήφισμα είναι η διαδικασία που προτιμούν οι δικτάτορες» επιβεβαίωσε ένας συνάδελφός του. (1) Και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Χανς-Γκερτ Πέτερινγκ, κατέληξε: «Το ιρλανδικό όχι δεν μπορεί να είναι η τελευταία λέξη». (2) Θα γίνει, λοιπόν, και δεύτερο δημοψήφισμα, ίσως και τρίτο: στο Δουβλίνο θα ψηφίζουν μέχρι να πουν το «ναι», αφού το ζητούν χώρες των οποίων οι πολίτες δεν ρωτήθηκαν ποτέ... Ένοχοι οι Ιρλανδοί! Αχάριστοι, εγωιστές, λαϊκιστές, είναι αδύνατον να ανέλθουν στο ύψος της γενναιοδωρίας των κυβερνώντων τους. Εκτός από την περίπτωση που τους δίνουν την εντολή να ξεκινήσουν «θαρραλέες μεταρρυθμίσεις». Όμως, τώρα, δεν πρόκειται να ξαναψηφίσουν. Σε αυτό είναι πολύ Ευρωπαίοι... Κάτι έσπασε! Η μάρκα «Ευρώπη» δεν σταμάτησε να επεκτείνεται και να πλασάρεται μιλώντας για ειρήνη, ευμάρεια, δικαιοσύνη, ισότητα. Τύπωσε αφίσες μ’ έναν καταγάλανο ουρανό και με μαμάδες να δίνουν τα χέρια στον χορό. Διαθέτει ένα μελίσσι ακούραστων υποστηρικτών από τους δημοσιογραφικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Συνέδρια, ημερίδες, χρηματοδοτήσεις παράγουν «Ευρώπη», τόσο σίγουρα όσο ο άνεμος γυρίζει τον μύλο. Αλλά κανείς δεν ανεμίζει τη σημαία της. Η ταυτότητά της φαίνεται να φθίνει σε τέτοιο βαθμό, που μόλις κανείς φέρει στο μυαλό του το κοινό νόμισμα, το μόνο τυπωμένο πρόσωπο που βλέπει στα χαρτονομίσματα είναι αυτό της ακρίβειας. Μιλάει για ειρήνη, αλλά ετοιμάζει αβέβαιους πολέμους στο πλευρό του αμερικανικού στρατού. Μιλάει για πρόοδο, αλλά οργανώνει την απορρύθμιση της εργασίας. Μιλάει για πολιτισμό, αλλά συντάσσει την οδηγία «Τηλεόραση χωρίς Σύνορα», της οποίας κύριο αποτέλεσμα θα είναι να πολλαπλασιάσει τη συχνότητα των διαφημίσεων. Μιλάει για οικολογία, για διατροφική ασφάλεια, ενώ αίρει το εμπάργκο έντεκα χρόνων της εισαγωγής αμερικανικών πουλερικών εμβαπτισμένων σε διάλυμα χλωρίου. (3) Τέλος, μιλάει για ελευθερία. Και υιοθετεί την «Οδηγία της ντροπής», που προβλέπει ότι οι ξένοι χωρίς χαρτιά θα μπορούν να συλλαμβάνονται και να κρατούνται για 18 μήνες πριν απελαθούν. Αυτό θα ισχύσει και για τους ανήλικους, ακόμα και τους ασυνόδευτους σε μια χώρα. Η εκπλήρωση της ευρωπαϊκής υπόσχεσης θα επέβαλλε την ομογενοποίηση προς τα πάνω: ελευθερίες, κοινωνική δικαιοσύνη, προοδευτική φορολόγηση, ανεξαρτησία. Στο όνομα της ένωσης έγινε, τελικά, το αντίθετο: πριονίστηκαν τα κεκτημένα των πιο προχωρημένων χωρών και κυριάρχησαν η παρατεταμένη κράτηση, η νυχτερινή εργασία και για τις γυναίκες, η οικονομία της αγοράς, ο φιλοατλαντισμός. Όμως, εν τέλει, ο συγκεκριμένος προσανατολισμός είναι που γέννησε την κοινωνική Ευρώπη: είναι η Ευρώπη που λέει Όχι. Διαπιστώνοντας ότι στην Ιρλανδία οι γυναίκες, οι νέοι από 18 έως 29 ετών, οι εργάτες, οι εργαζόμενοι απέρριψαν μαζικά το κείμενο που τους πρότειναν, το εβδομαδιαίο έντυπο «The Economist» σαρκάζει: «Ένα εκλογικό σώμα σαν αυτά του 19ου αιώνα που θα αποτελούνταν μόνο από ώριμους σε ηλικία αρσενικούς κατόχους γης, θα είχε δώσει ένα μαζικό Ναι στη Συνθήκη της Λισαβόνας». (4) Ποια Ευρώπη, όμως, ελπίζουμε να οικοδομήσουμε με τέτοια πισωγυρίσματα;

«Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»

Serge Halimi

Συντάκτης της «Le Monde diplomatique»

(1Αντίστοιχα, ο Ζαν-Λουί Μπουρλάνζ στον ραδιοσταθμό France Culture, στις 22 Ιουνίου 2008, και ο Αλέν Λαμασούρ στη «Le Figaro», στις 16 Ιουνίου 2008.

(2«Le Monde», 17 Ιουνίου 2008.

(3Ο Ζοζέ Μπαρόζο, πρόεδρος της Επιτροπής, εξήγησε ότι: «Το να βάλουμε φραγμό στις εισαγωγές αυτές κρίνεται ασύμβατο με τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου («L’ Express», 19 Ιουνίου 2008).

(4«The Economist», Λονδίνο, 21 Ιουνίου 2008.

Μοιραστείτε το άρθρο