Τον περασμένο Νοέμβριο, το γαλλογεμανικό «διευθυντήριο» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο– η «τρόικα» - εκδήλωσαν την οργή τους μόλις ο έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στη χώρα του. Κάτι τέτοιο διακύβευε, κατά τη γνώμη τους, τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί λίγες ημέρες νωρίτερα και προέβλεπε μια ακόμα πιο σκληρή οικονομική πολιτική από αυτή που έχει ήδη γονατίσει την Ελλάδα. Ο Παπανδρέου, έχοντας κληθεί στις Κάννες εν μέσω δυο συνεδριάσεων μιας συνόδου κορυφής στην οποία δεν μετείχε η χώρα του, πολύ μικρή γαρ, καταδικασμένος σε αναμονή, δεχόμενος δημόσια τις επιπλήξεις της Ανγκέλα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί, οι οποίοι, ωστόσο, είναι συνυπεύθυνοι για την επιδείνωση της κρίσης, αναγκάστηκε να πάρει πίσω το δημοψήφισμα και να παραιτηθεί. Ο διάδοχός του, πρώην αντιπρόεδρος της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας, επέλεξε να διευρύνει πάραυτα την κυβέρνηση των Αθηνών με ένα κόμμα της άκρας δεξιάς, η οποία είχε αποκλειστεί από την εξουσία μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1974. Χωρίς αυτό να συγκινήσει ιδιαιτέρως την «τρόικα».
Υποτίθεται ότι το ευρωπαϊκό όραμα θα εξασφάλιζε την ευημερία, θα ενδυνάμωνε τη δημοκρατία στα κράτη που άλλοτε τα κυβερνούσαν στρατιωτικές χούντες (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία), και θα κατεύναζε τους «εθνικισμούς, τις γενεσιουργές αιτίες των πολέμων». Ωστόσο, υλοποιεί το ακριβώς αντίθετο: ενισχύει την εξόντωση, μετατρέπει τις κυβερνήσεις σε μαριονέτες των αγορών και αναμοχλεύει τις έριδες μεταξύ των λαών της Γηραιάς Ηπείρου. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε σκλάβοι της Γερμανίας», λέει αγανακτισμένος ένας νεαρός Ισπανός ο οποίος δεν θέλει να ξενιτευτεί στο Βερολίνο ή στο Αμβούργο προκειμένου να βρει δουλειά. Οι Ιταλοί σοκαρίστηκαν κυρίως με την αλαζονεία του γάλλου προέδρου και αναρωτήθηκαν, δικαίως, ποια ακριβώς ιδιότητα θα μπορούσε να τη δικαιολογήσει. Ορισμένοι Ελληνες δε, καταγγέλλουν ότι η πατρίδα τους έχει πέσει στα χέρια «κατοχικών δυνάμεων». Κάποιες γελοιογραφίες μάλιστα αναπαριστάνουν τη γερμανίδα καγκελάριο ως ναζί...
Τηρουμένων, πάντως, των αναλογιών, τα πρόσφατα γεγονότα στην Αθήνα θα μπορούσαν να θυμίσουν το καλοκαίρι του 1968 στην Τσεχοσλοβακία, τη συντριβή της «Ανοιξης της Πράγας» και την αποπομπή του κομμουνιστή ηγέτη Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Η «τρόικα», η οποία έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε προτεκτοράτο, έπαιξε το ρόλο που είχε διαδραματίσει στο παρελθόν το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Ο δε Παπαντρέου το ρόλο ενός Ντούμπτσεκ που δεν θα τολμούσε ποτέ να προβάλλει αντίσταση. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με την εφαρμογή του δόγματος της «περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας», η οποία, οφείλουμε ωστόσο να παραδεχτούμε, έχει λιγότερο δολοφονικό χαρακτήρα όταν τις παραμέτρους της τις υπαγορεύουν τρεις οίκοι αξιολόγησης, από ό,τι όταν πραγματοποιούν περιπολίες στα σύνορα τα σοβιετικά τανκς.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ, αφού συνέτριψαν την Ελλάδα και ποδοπάτησαν την Ιταλία, τώρα στρέφουν το βλέμμα τους στην Ουγγαρία και στην Ισπανία.
