Στο Μάλι, έπρεπε, επειγόντως, να γίνει επιλογή ανάμεσα στις δύο όψεις μιας απεχθούς επιλογής. Γιατί, πώς να αποδεχθείς ότι οπλισμένες ομάδες, που διέπονται από μία ιδεολογία και ασκούν σκοταδιστικές πρακτικές, μπορεί να απειλήσουν τον πληθυσμό του Νότου, αφού πρώτα τρομοκράτησαν τον πληθυσμό του Βορρά; Πώς να αγνοήσεις ότι η αναφορά σε ανθρωπιστικά κίνητρα, καθώς και η ενοχοποίηση του πολιτικού αντιπάλου (οι Αφγανοί Ταλιμπάν συνδέθηκαν με το λαθρεμπόριο οπίου, οι FARC της Κολομβίας με την πώληση κοκαΐνης και τις απαγωγές) χρησιμοποιούνται σχεδόν πάντα ως προσχήματα για στρατιωτικές επεμβάσεις, οι οποίες αναζωπυρώνουν τις υποψίες για νεοαποικιοκρατισμό –και συχνά τελειώνουν άσχημα;
Είκοσι μήνες μετά τη δολοφονία του Οσάμα Μπιν Λάντεν, το σώμα της Αλ Κάιντα σαλεύει ακόμα. Οι Ταλιμπάν, από τη μεριά τους, είναι καλύτερα από ποτέ. Όπως αποκαλύπτει ο Γάλλος πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ ντε Βιλπέν, «τα αποστήματα της τρομοκρατίας –Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη, Μάλι- έχουν την τάση να διευρύνονται και να συνάπτουν δεσμούς τα μεν με τα δε, να ενώνουν δυνάμεις, να συνδυάζουν κάποιες από τις δράσεις τους» (1). Κάθε δυτική επέμβαση μοιάζει έτσι, να παίζει το παιχνίδι των πιο ριζοσπαστικών οπαδών του ιερού πολέμου, οι οποίοι προσελκύουν τους αντιπάλους τους σε ατέρμονες διενέξεις. Τα λιβυκά οπλοστάσια τροφοδότησαν τον πόλεμο στο Μάλι. Αύριο, το Μάλι μπορεί να εφοδιάσει με οπλισμό και στρατιώτες τα επόμενα αφρικανικά μέτωπα.
«Η Γαλλία θα είναι πάντα παρούσα όταν πρόκειται για το δικαίωμα ενός λαού, εκείνου του Μάλι, ο οποίος θέλει να ζήσει ελεύθερα και δημοκρατικά», ανακοίνωσε ο Φρανσουά Ολάντ για να δικαιολογήσει τη στρατιωτική εμπλοκή της χώρας του. Ένα τέτοιο, τόσο εξωφρενικό σχέδιο δεν μπορεί παρά να σκοντάψει στο γεγονός ότι το ζήτημα δεν είναι τόσο η «επανακατάληψη» του Βορρά, όσο η ασφάλεια, δεδομένων των δίκαιων διεκδικήσεων των Τουαρέγκ.
Κι αυτό μόνο για αρχή… Κατόπιν, θα πρέπει να ασχοληθεί κανείς με τις στρατιωτικές συμμαχίες, οι οποίες έγιναν μέσα στην πιο μεγάλη αδιαφάνεια καθώς και με τη διάρρηξη των αφρικανικών συνόρων. Να αναγνωρίσει ότι αυτή η διάρρηξη οφείλεται στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που απαξιώνουν τα κράτη, εξαθλιώνουν τους αγρότες και τους στρατιώτες τους, ενθαρρύνουν την υπερεκμετάλλευση από δυτικές (ή κινεζικές) εταιρείες του ορυκτού πλούτου της μαύρης ηπείρου. Κατόπιν, να παραδεχτεί ότι το διακρατικό εμπόριο ναρκωτικών, όπλων και ομήρων υφίσταται εξαιτίας της ύπαρξης προμηθευτών που δεν είναι Αφρικανοί. Τέλος, θα πρέπει να συμφωνήσει ότι η πτώση της παγκόσμιας τιμής του βαμβακιού κατέστρεψε τους αγρότες του Μάλι και ότι η ξηρασία του Σαχέλ εντείνεται με τις κλιματικές αλλαγές.
Η ημιτελής αυτή λίστα θεμάτων, που σε κανονικές συνθήκες δεν ενδιαφέρουν κανένα, καταδεικνύει ότι η «απελευθέρωση» του Μάλι από ξένες δυνάμεις θα αφήσει αλώβητες τις αιτίες της επόμενης διένεξης. Στη διάρκεια της οποίας, στοιχηματίζουμε, ότι θα κληθούμε ξανά να «επιλέξουμε», αφού πρώτα μας εξηγήσουν ότι δεν έχουμε πια καμία επιλογή.