el | fr | en | +
Accéder au menu

Μαθήματα από ένα εμπάργκο

Η εκλογική του ήττα τον περασμένο Νοέμβριο μοιάζει να έχει αφαιρέσει από τον πρόεδρο των ΗΠΑ τη ζωτικότητά του. Το 2008 εκλέχθηκε θριαμβευτικά στον Λευκό Οίκο και για δύο χρόνια διέθετε μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Δεν αξιοποίησε όμως τα ατού του, παρά μόνο προς όφελος μιας σεμνής μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας και μιας λιτανείας διακηρύξεων για τη συναίνεση προς τους ρεπουμπλικάνους βουλευτές που ήταν αποφασισμένοι να τον καταστρέψουν.

Αντίθετα από τότε που το κόμμα του συνετρίβη στις τελευταίες εκλογές και που η καριέρα του τελειώνει, ο Μπαράκ Ομπάμα πολλαπλασιάζει τις τολμηρές επιλογές. Μάρτυρας γι’ αυτό είναι η απόφαση του, η οποία ανακοινώθηκε αμέσως μετά από τη σημαντική συμφωνία με την Κίνα και την αμνήστευση πέντε εκατομμυρίων παράνομων μεταναστών, να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με την Αβάνα. Η αμερικανική δημοκρατία απαιτούσε άραγε, ένας πρόεδρος να μην έχει πια να ικανοποιήσει ούτε γερουσιαστές ούτε λόμπι, για να μπορέσει να πάρει μια σωστή απόφαση;

Η άρση του εμπάργκο που επεβλήθη στην Κούβα το 1962 από τον Τζον Κέννεντι επανορθώνει μια παράβαση του διεθνούς δικαίου που σχεδόν όλα τα κράτη του πλανήτη καταδίκαζαν κάθε χρόνο. Χωρίς αμφιβολία, είχαν καταλάβει ότι πέρα από τις προφάσεις που προέβαλλαν οι ΗΠΑ (ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία της συνείδησης), τα οποία όλοι ξέρουν πόσο πολύ γίνονται σεβαστές στη χώρα των σαουδάραβων συμμάχων ή στο Γκουαντάναμο, ήταν κυρίως ένα πείσμα της Ουάσινγκτον. Γιατί δεν μπορεί λίγο παραέξω από τη Φλόριδα, μια μικρή χώρα να τολμά να σηκώνει κεφάλι για τόσο καιρό και σχεδόν μόνη της στην αμερικανική αυτοκρατορία. Τη μάχη της αξιοπρέπειας και της εθνικής κυριαρχίας, πρώτος την κέρδισε ο Δαβίδ. Αν το εμπάργκο της Ουάσινγκτον δεν κατάφερε το στόχο που είχε θέσει, την «αλλαγή καθεστώτος» στην Αβάνα, το κουβανέζικο μοντέλο που προσπαθούσε να ενσωματώσει έχει καταστραφεί. «Δεν δουλεύει πια ούτε καν για μας», παραδέχτηκε, εξάλλου, ο Φιδέλ Κάστρο το 2010, δίνοντας το πράσινο φως στις «φιλελεύθερες» μεταρρυθμίσεις που προώθησε ο αδελφός του Ραούλ. Μετά τη διάλυση του Σοβιετικού μπλοκ, από το οποίο το νησί ήταν εξαρτημένο σχεδόν για τα πάντα, η αγοραστική δύναμη των Κουβανών εξατμίστηκε. Οι περισσότεροι δεν μπορούν να επιβιώσουν σε μια ετοιμόρροπη οικονομία παρά σφίγγοντας το ζωνάρι κάθε στιγμή και έχοντας αυξημένο το αίσθημα του καταφερτζή. Στην Κούβα, η απελευθέρωση της αγοράς σημαίνει κυρίως να αφήσεις τους δημόσιους υπαλλήλους να γίνουν ιδιοκτήτες των μικρών εμπορικών στα οποία εργάζονται.

Αιτιολογώντας την ιστορική του απόφαση, η οποία χαιρετίστηκε αμέσως από τις μεγάλες εταιρείες της χώρας του που επιθυμούν να αναπτύξουν τον κύκλο εργασιών τους στο νησί (American Airlines, Hilton, PepsiCo, κλπ.), ο πρόεδρος Ομπάμα παρατήρησε ότι «το να προσπαθούμε να προκαλέσουμε την κατάρρευση της Κούβας δεν θα εξυπηρετήσει ούτε τα αμερικανικά συμφέροντα ούτε τα συμφέροντα του κουβανικού λαού. Ακόμα και αν κάτι τέτοιο πετύχαινε –και επί πενήντα χρόνια δεν το κατάφερε- γνωρίζουμε ότι είναι πιο εύκολο να γίνουν μεταρρυθμίσεις σε κράτη, όταν ο λαός τους δεν είναι καταδικασμένος στο χάος». Δεν μένει πια στην Ουάσινγκτον, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και το Παρίσι να εφαρμόσουν το ίδιο μάθημα και στη Ρωσία. Χωρίς να περιμένουν πενήντα χρόνια.

Serge Halimi

Συντάκτης της «Le Monde diplomatique»
Καϊμάκη Βάλια (μτφ)

Μοιραστείτε το άρθρο