Οι Γάλλοι διαδηλωτές, συνασπισμένοι στο Κίνημα «Nuit Debout» («Όλη νύχτα στο πόδι»), ελπίζουν ότι η «σύγκλιση των αγώνων» θα τους επιτρέψει να επεκτείνουν το κοινό τους σε συμμετέχοντες λιγότερο νέους, λιγότερο μορφωμένους και ν’ αποκτήσουν μια διεθνή δυναμική. Ένα από τα θέματα της δράσης τους θα μπορούσε να προωθήσει αυτό τον διπλό στόχο: την άρνηση των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου.
Οι δαίδαλοι των εμπορικών συμφωνιών συχνά αποθαρρύνουν τις κινητοποιήσεις, καθώς είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό ποιο στάδιο θα πρέπει κανείς να παρακολουθήσει, κάτω από ποια διάταξη τεχνικής επίφασης κρύβεται μια κοινωνική βόμβα. Ωστόσο, παρά την επίθεση των κυρίαρχων κύκλων, των επιχειρήσεων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης που τις υποστηρίζουν, η εχθρότητα προς τις συμφωνίες διευρύνεται. Οι κινητοποιήσεις κατά της διατλαντικής αγοράς (GMT, TAFTA στ’ αγγλικά) είναι ισχυρές στη Γερμανία και το Βέλγιο (1). Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όλοι οι βασικοί υποψήφιοι για την προεδρία έχουν πλέον πάρει θέση ενάντια στη Συμφωνία του Ειρηνικού (TPP). Αλλά από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η αμερικανική αυτοκρατορία έχει διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην απελευθέρωση του εμπορίου. Σε αυτό το θέμα, η συμφωνία απόψεων ήταν σχεδόν πλήρης μεταξύ των διαδοχικών ενοίκων του Λευκού Οίκου, Δημοκρατών ή Ρεπουμπλικάνων, από τον Τζον Κένεντι ώς τον Ρόναλντ Ρέιγκαν και από τον Τζορτζ Μπους ώς τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Ξαφνικά, η φιλελεύθερη ατμομηχανή σβήνει τις μηχανές της.
Υποστηρίζοντας ότι «οι εταιρείες που αναζητούν χαμηλούς μισθούς έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα», ο Ομπάμα δεν καθησύχασε. Επειδή οι μετεγκαταστάσεις των εταιρειών στο εξωτερικό συνεχίζονται, ενώ οι προηγούμενες εμπορικές συμφωνίες υποτίθεται ότι θα δημιουργούσαν θέσεις εργασίας σε αφθονία και με καλούς μισθούς… Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι άνδρες τόσο διαφορετικοί όπως οι Ντόναλντ Τραμπ και Μπέρνι Σάντερς οφείλουν την άνοδό τους στην αντίθεσή τους σε τέτοιες Συνθήκες. Γεγονός που εξανάγκασε την Χίλαρι Κλίντον να πάρει πίσω την υποστήριξη που έδινε στην Συμφωνία όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών του Ομπάμα. Και ο Φρανσουά Ολάντ ετοιμάζεται ν’ αλλάξει στάση σχετικά με τη Διατλαντική Συμμαχία, ενώ δύο χρόνια πριν ευχόταν να «προχωρήσει γρήγορα». Ξαφνικά δεν είναι και τόσο επείγουσα πια…
Οι εργαζόμενοι, των οποίων ο μισθός κουτσουρεύτηκε χάρη στον εκβιασμό της ανεργίας και τις μετεγκαταστάσεις, δεν είναι πλέον απομονωμένοι όταν απορρίπτουν το ελεύθερο εμπόριο. Οι οικολόγοι, οι αγρότες, οι καταναλωτές, συσπειρώθηκαν. Και οι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα, μέχρι και οι πυροσβέστες, κινητοποιούνται με τη σειρά τους. Μέχρι που ένας επικεφαλής των αμερικανών εργοδοτών δεν μπορεί να κρύψει την έκπληξή του: «Κανένας από αυτούς δεν ανταγωνίζεται από τις εισαγωγές, αλλά το συνδικάτο τους δείχνει αλληλεγγύη στα άλλα» (2). Το συνδικάτο των εργαζόμενων του δημόσιου τομέα συνειδητοποίησε ότι δεν θα καταφέρει να υπερασπιστεί για πολύ ακόμα τον αριθμό και τους μισθούς των δύο εκατομμυρίων μελών του, εάν τα αντίστοιχα των υπολοίπων εργαζομένων συνεχίζουν να καταρρέουν. Και οι πυροσβέστες γνωρίζουν ότι η αντικατάσταση εταιρειών που πληρώνουν φόρους από εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές εκτάσεις θα ακρωτηριάσει τους δημοτικούς προϋπολογισμούς, γεγονός που θα απειλήσει αρκετές από τις μονάδες τους. Εν ολίγοις, για το θέμα αυτό, η σύγκλιση των αγώνων υπάρχει και έχει ήδη κερδίσει τις πρώτες επιτυχίες της.
1. Βλ. Amélie Canonne και Johan Tyszler, «Οι Ευρωπαίοι που αψηφούν το ελεύθερο εμπόριο», http://monde-diplomatique.gr/?p=916
2. Νόαμ Scheiber, «Labor’s might seen in failure of trade deal as unions allied to thwart it», «The New York Times» , 14 Ιουνίου 2015, http://www.nytimes.com/2015/06/14/business/labors-might-seen-in-failure-of-trade-deal-as-unions-allied-to-thwart-it.html?_r=0
