Τα τελευταία χρόνια, στο παρισινό μετρό ή στο γαλλόφωνο Διαδίκτυο, είναι αδύνατον να ξεφύγεις από τις διαφημίσεις για το θέαμα Shen Yun. Με φόντο έναν καταγάλανο ουρανό, οι χορεύτριες με τα πολύχρωμα φορέματα αναγγέλλουν «την αναγέννηση πέντε χιλιάδων χρόνων πολιτισμού». Αυτό το θέαμα, που μερικές φορές εκλαμβάνεται ως μια έκφραση της «ήπιας δύναμης» της Κίνας, είναι μια παραγωγή του Φάλουν Γκονγκ (Falun Gong), ενός ορκισμένου εχθρού του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ).
Αυτή τη βραδιά του Μαΐου 2024, η μαύρη αυλαία του συνεδριακού κέντρου Palais de Congrès, στο βορειοδυτικό άκρο του Παρισιού, σηκώνεται αποκαλύπτοντας μια ομάδα από χορεύτριες, βουδιστές μοναχούς και αυτοκρατορικούς φρουρούς. Σε μια γιγαντοοθόνη εμφανίζεται ένα ον περιβεβλημένο από φωτοστέφανο, που παρουσιάζεται ως ο «Δημιουργός»: «Ακολουθήστε με στη Γη για να σώσουμε κάθε ζωή», τους διατάζει.
Κατά τη διάρκεια του θεάματος «ζωντανοί πίνακες» διαδέχονται ο ένας τον άλλο χωρίς χρονολογική ή αφηγηματική συνοχή. Θρύλοι με ουράνιες νεράιδες, μοναχούς και δράκους εναλλάσσονται με σύγχρονες σκηνές. Ένα κεντρικό επεισόδιο έχει τίτλο «Τα εγκλήματα των τελευταίων ημερών» και καταγγέλλει τις διώξεις των οπαδών του Φάλουν Γκονγκ στην κομμουνιστική Κίνα. Πιστοί που διαβάζουν ένα έργο του Λι Χονγκτζί, ιδρυτή αυτού του πνευματικού κινήματος, δέχονται ξαφνικά την επίθεση αντρών με μαύρα πουκάμισα, κόκκινο περιβραχιόνιο και ένα σφυροδρέπανο στην πλάτη –τους αστυνομικούς του καθεστώτος. Μια πιστή συλλαμβάνεται και δολοφονείται, ενώ στη συνέχεια αφαιρούνται τα όργανά της.
«Αυτή η σκηνή βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα ακόμα και σήμερα στην Κίνα», σχολιάζει η παρουσιάστρια. Στην έξοδο, πάνω σε αναδιπλούμενα κατακόρυφα πανό, σε αρκετές γλώσσες, φιγουράρει το παλαιότερο σλόγκαν του θεάματος, που έχει πλέον εξαφανιστεί από τις διαφημιστικές εκστρατείες: «Η Κίνα πριν από τον κομμουνισμό». Ένα περίπτερο στην είσοδο προτείνει τα έργα του «Δάσκαλου» Λι. Μια πωλήτρια συμβουλεύει τους πελάτες να αγοράσουν το «βασικό βιβλίο», το Τζούαν Φάλουν (1). «Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από πενήντα γλώσσες», διευκρινίζει πριν προσθέσει διακριτικά: «Ο Λι Χονγκτζί κατοικεί στις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή διώκεται στην Κίνα».
Ωστόσο, οι σχέσεις ανάμεσα στο Φάλουν Γκονγκ και στο Πεκίνο δεν χαρακτηρίζονταν ανέκαθεν από εχθρότητα. Αν η σύγχρονη εκδοχή του τσιγκόνγκ (qi gong), της προγονικής τεχνικής που συνδυάζει ασκήσεις γυμναστικής και διαλογισμού, γεννήθηκε μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας τη δεκαετία του 1950, η Πολιτιστική Επανάσταση (1966-1976) το κατηγόρησε ότι προωθεί «φεουδαρχικές προλήψεις» (2). Τη δεκαετία του 1980, εκμεταλλευόμενο την πολιτική ανοιγμάτων του Ντενγκ Χσιάο Πινγκ, το τσιγκόνγκ βγαίνει από την παρανομία και προσπαθεί να αποκτήσει επιστημονική νομιμοποίηση. Ένα τμήμα των ελίτ βλέπει σε αυτό ένα αποτελεσματικό θεραπευτικό εργαλείο και ένα ατού στην προσπάθεια μείωσης των δαπανών για την υγεία.
Όταν το 1992 ο Λι Χονγκτζί παρουσίασε δημόσια το Φάλουν Γκονγκ (κυριολεκτικά σημαίνει «Μέθοδος του τροχού του νόμου»), δεν είναι παρά ένας από τους χιλιάδες δάσκαλους αυτής της τεχνικής που γνωρίζει επιτυχία σε ολόκληρη τη χώρα. Στις αξιώσεις του τσιγκόνγκ για επιστημονική νομιμοποίηση, κυρίαρχες εκείνη την εποχή, ο Λι αντιπαρατάσσει ένα χιλιαστικό δόγμα εμπνευσμένο από τον βουδισμό. Μέσα σε μερικά μόνο χρόνια, το κίνημα αποκτά δεκάδες εκατομμύρια υποστηρικτές, ακόμα και στους κόλπους της αστυνομίας και του στρατού.
Η δημοτικότητα αυτής της νέας εκδοχής του τσιγκόνγκ ανησύχησε την κυβέρνηση. «Η εξουσία είναι πολύ προσεκτική. Κατά τη διάρκεια της κινεζικής ιστορίας, πολλές εξεγέρσεις πυροδοτήθηκαν από εσχατολογικά κινήματα», μας εξηγεί ο Μαρκ Λεμπρανσί, διδάκτορας στην ιστορία των θρησκειών. Το 1996, καθώς αισθανόταν ότι απειλείται, ο Λι αυτοεξορίστηκε στη Νέα Υόρκη. Στις 5 Απριλίου 1999, κατά τη διάρκεια μιας σύντομης επίσκεψης του «Δάσκαλου» στο Πεκίνο, περίπου 10.000 οπαδοί συγκεντρώθηκαν γύρω από το Ζονγκνανχάι, την έδρα της κυβέρνησης. Τρεις μήνες αργότερα, το Φάλουν Γκονγκ χαρακτηρίστηκε επισήμως ως «αντιεπιστημονική, αντικοινωνική και αντιανθρώπινη διεστραμμένη σέκτα» και απαγορεύθηκε στην Κίνα (3). Στο εξής, τα μέλη της θα φυλακίζονταν. Μετά από αυτό το απότομο διαζύγιο με το ΚΚΚ, το Φάλουν Γκονγκ διεθνοποιήθηκε, κυρίως στις αγγλοσαξονικές χώρες, από όπου αναπτύσσει την αντικομμουνιστική προπαγάνδα του.
Το κίνημα εγκαταστάθηκε στη Γαλλία από το 1995, όταν η γαλλική πρεσβεία στο Πεκίνο προσκάλεσε τον Λι σε ένα σεμινάριο που οργανώθηκε στη γαλλική πρωτεύουσα. Η μητέρα ενός Γαλλοβιετναμέζου φοιτητή που συναντήσαμε στο Παρίσι άρχισε να ασκεί το Φάλουν Γκονγκ πριν από πέντε χρόνια, προσηλυτίζοντας στο κίνημα σημαντικό μέρος της οικογένειάς της και του φιλικού κύκλου της. Με την ένταξή της στο κίνημα, η συμπεριφορά της άρχισε να αλλάζει σταδιακά, φθάνοντας στο σημείο να αρνείται τον εμβολιασμό. Το 2022, μετέβη στην Πολωνία, με δικά της έξοδα, για να μιλήσει για το Φάλουν Γκονγκ. Σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Τζούαν Φάλουν, της βίβλου του κινήματος, οι πιστοί, ακόμα κι αν έχουν μεγάλη εμπειρία, οφείλουν να παραμένουν αυστηρά εθελοντές και να αρκούνται να επαναλαμβάνουν τις διδαχές του ιδρυτή.
Κατά τη διάρκεια ενός διαδικτυακού μαθήματος στο οποίο συμμετείχαμε, μια πιστή από το Κεμπέκ του Καναδά μάς εξηγεί ότι το Φάλουν Γκονγκ έχει λάβει «επαίνους» από «υψηλά ιστάμενα πρόσωπα» στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία, «ακόμα και στην Κίνα πριν αρχίσει το κύμα διώξεων». Στη συνέχεια, η συντονίστρια προβάλλει μια παρουσίαση των πέντε ασκήσεων, τις οποίες εκτελεί ο Λι αυτοπροσώπως, ντυμένος με μια χρυσή στολή, με φόντο τοπία της κινεζικής εξοχής. «Το Φάλουν [«ο τροχός του νόμου»], το οποίο ο Δάσκαλος εγκατέστησε στην περιοχή του υπογαστρίου, απορροφά αυτόματα την ενέργεια του σύμπαντος, μετασχηματίζει την ενέργεια και βοηθά τον πιστό», μας ανακοινώνει μια φωνή εκτός κάδρου, επαναλαμβάνοντας κατά λέξη τις διδασκαλίες του Τζούαν Φάλουν.
Ο Λι Χονγκτζί θεωρεί τον εαυτό του τον έσχατο προφήτη. Κατ’ αυτόν, εδώ και εκατομμύρια χρόνια, οι πολιτισμοί γεννιούνται και στη συνέχεια καταπίνονται από τις θάλασσες. Υποστηρίζει ότι σήμερα βρισκόμαστε στο τέλος ενός κύκλου και ότι, από τις αρχές του 20ού αιώνα, ορισμένοι «εξωγήινοι» που γλίτωσαν από την προηγούμενη Αποκάλυψη προσπαθούν να επιστρέψουν στη Γη για να αντικαταστήσουν την ανθρωπότητα. Θεωρεί ότι ορισμένοι από αυτούς μοιάζουν με ανθρώπινα όντα, ενώ άλλοι με φαντάσματα. Πιστεύει ότι όλοι αυτοί βρίσκονται πίσω από ανακαλύψεις όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα αεροπλάνα, καθώς και, γενικότερα, πίσω από τις περισσότερες προόδους της σύγχρονης επιστήμης.
Όπως εξηγεί ο Λι Χονγκτζί στο βιβλίο του, το τσιγκόνγκ αναλαμβάνει «να φέρει τη σωτηρία στα ανθρώπινα όντα». Υποστηρίζει ότι η εξάσκηση στο Φάλουν Γκονγκ εγγυάται στους συμμετέχοντες κατά «80 ώς 90%» τη θεραπεία από τις ασθένειές τους. Κατά τον Λι, «προσβαλλόμαστε από ασθένειες μονάχα εξαιτίας του κάρμα που έχει συσσωρευθεί από τις κακές πράξεις του παρελθόντος». Οι ιατρικές θεραπείες θεωρούνται επικίνδυνες επειδή διαταράσσουν την καρμική ισορροπία. Έτσι, η πραγματική θεραπεία συνίσταται στην «εξάλειψη του κάρμα» μέσω της εξάσκησης στο τσιγκόνγκ. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες πρώην ακολούθων του κινήματος ή συγγενών κάποιων άλλων, έχουν δει πιστούς να πεθαίνουν αρνούμενοι τις θεραπείες, κυρίως για καρκίνους, επειδή ήθελαν να ακολουθήσουν τη διδασκαλία του «Δάσκαλου» (4).
Από αυτό το χιλιαστικό δόγμα απορρέει μια βαθύτατα αντιδραστική ιδεολογία. Υποστηρίζει ότι η ανθρωπότητα διανύει μια περίοδο «ηθικής διαφθοράς χωρίς προηγούμενο στην ιστορία» (5). Επίσης, ο ιδρυτής θεωρεί ότι «το βδέλυγμα της ομοφυλοφιλίας αντικατοπτρίζει την αποκρουστική ψυχολογική διαστροφή και την απώλεια της σύνεσης που χαρακτηρίζουν την εποχή μας», ότι «δεν επιτρέπεται να αναμειγνύονται οι φυλές αυτού του κόσμου» και ότι τα παιδιά που γεννιούνται από γονείς διαφορετικών φυλών «έχουν χάσει τις ρίζες τους». Αν και καταδικάζει τον πανταχού παρόντα ρόλο του χρήματος στις σύγχρονες κοινωνίες, θεωρεί ότι ο πλούτος και η φτώχεια είναι καρπός των καλών ή των κακών πράξεων που έχουν διαπραχθεί στην προηγούμενη ζωή μας, αντίθετα από όλα όσα διακηρύσσει η «δαιμονική ρητορική του εξισωτισμού που προωθείται από το διεστραμμένο Κομμουνιστικό Κόμμα» (6).
Τον Φεβρουάριο του 2022, μπροστά στην παρισινή εκκλησία Σαιν-Εστάς, μια ντουζίνα πιστών του Φάλουν Γκονγκ οργάνωσαν μια εκδήλωση. Στους περαστικούς διανέμονταν φυλλάδια. Στο εσωτερικό τους βρισκόταν ένας σύνδεσμος προς μια διαδικτυακή συλλογή υπογραφών με τίτλο «Να μπει τέλος στο κακόβουλο ΚΚΚ»: στην ίδια ιντερνετική σελίδα απευθύνεται έκκληση για δωρεές στο Tuidang Center, μια οργάνωση με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία υποτίθεται ότι υποδέχεται τα μέλη του ΚΚΚ που αυτομολούν. «Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η καρδιά του κινήματος χτυπάει στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης», μας εξηγεί ο φοιτητής του οποίου η μητέρα προσηλυτίστηκε στο Φάλουν Γκονγκ. Εκεί βρίσκεται το ανεπίσημο στρατηγείο του, που ονομάζεται Dragon Springs. Πρόκειται για ένα συγκρότημα έκτασης 1.600 στρεμμάτων που προστατεύεται από φύλακες οπλισμένους με οπλοπολυβόλα και όπου κάνουν τις πρόβες τους οι καλλιτέχνες του Shen Yun (7). Η καλλιτεχνική ομάδα, απαλλαγμένη από τη φορολογία καθώς θεωρείται φιλανθρωπική οργάνωση, το 2021 δήλωσε κύκλο εργασιών σχεδόν 46 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η περιουσία της ξεπερνά τα 228 εκατομμύρια.
Αμερικανική υποστήριξη
Καθώς το Φάλουν Γκονγκ θεωρείται ένας ισχυρός σύμμαχος απέναντι στο Πεκίνο, στις ΗΠΑ λαμβάνει μια σχεδόν θεσμική υποστήριξη. Το 2001, στη Γερουσία, η φιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης Freedom House, χρηματοδοτούμενη από την αμερικανική κυβέρνηση, απένειμε στον Λι Χονγκτζί το βραβείο της «θρησκευτικής ελευθερίας». Την προηγούμενη χρονιά, ο πρώην πρεσβευτής Μαρκ Πάλμερ, συνιδρυτής του National Endowment for Democracy, του πολιτικού βραχίονα της CIA, συνέβαλε στη δημιουργία της οργάνωσης Friends of Falun Gong, η οποία χρηματοδοτεί διάφορες οργανώσεις που συνδέονται με το κίνημα. Το 2019, το Κογκρέσο είχε παρουσιάσει ούτε λίγο ούτε πολύ 48 νομοσχέδια και ψηφίσματα με στόχο την υποστήριξη του Φάλουν Γκονγκ (8). Όσον αφορά τη Γαλλία, η προεκλογική εκστρατεία του (ακροδεξιού) Ερίκ Ζεμούρ για την προεδρία της Δημοκρατίας προβλήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης του κινήματος και κυρίως από το New Tang Dynasty, το τηλεοπτικό κανάλι του, το οποίο και αναμετέδωσε την προεκλογική συγκέντρωσή του στο Τροκαντερό.
Η προπαγάνδα του Φάλουν Γκονγκ στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εικόνα του μάρτυρα που προβάλλει, με διώκτη του το ΚΚΚ. Εδώ και δύο δεκαετίες, οι οπαδοί του υποστηρίζουν ότι η κινεζική κυβέρνηση έχει σκοτώσει χιλιάδες πιστούς για να πάρει τα όργανά τους και να τα πουλήσει παράνομα. Αν και καμία διεθνής οργάνωση δεν έχει επιβεβαιώσει μέχρι σήμερα αυτούς τους ισχυρισμούς, αρκετές «ανεξάρτητες» εκθέσεις υποστηρίζουν ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η πρώτη, το 2006, συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος της Coalition to Investigate the Persecution of the Falun Gong in China («Συνασπισμός για την Έρευνα των Διώξεων του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα»), μιας οργάνωσης που δημιουργήθηκε από το Φάλουν Γκονγκ (9).
Το 2020, μια νέα έκθεση –δημοσιευμένη από το Victims of Communism Memorial Foundation (10)– συντάχθηκε από τον Μάθιου Ρόμπερτσον: το έγγραφο αποφεύγει επιμελώς να διευκρινίσει ότι υπήρξε αρχισυντάκτης, υπεύθυνος για την κινεζική επικαιρότητα, στους The Epoch Times, την ημιεπίσημη εφημερίδα του Φάλουν Γκονγκ. Την ίδια στιγμή, ένα κάποιο «China Tribunal», αποτελούμενο από εμπειρογνώμονες με έδρα το Λονδίνο, κατέληξε σε παρόμοια συμπεράσματα, φθάνοντας μέχρι και στο σημείο να κάνει λόγο για «έγκλημα γενοκτονίας», για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και για «πράξεις βασανιστηρίων» (11).
Αυτή η ομάδα, που συγκροτήθηκε ειδικά για τη συγκεκριμένη περίσταση, στην πραγματικότητα εργάστηκε μετά από αίτημα, αλλά και με τη χρηματοδότηση της International Coalition to End Transplant Abuse in China («Διεθνής Συνασπισμός για τον Τερματισμό των Καταχρηστικών Μεταμοσχεύσεων Οργάνων στην Κίνα»), μιας οργάνωσης που δημιουργήθηκε στην Αυστραλία και στην οποία πολλά από τα μέλη των εθνικών επιτροπών είναι πιστοί του Φάλουν Γκονγκ ή πρώην συνεργάτες των μέσων ενημέρωσης του κινήματος. Κοινό στοιχείο όλων αυτών των εκθέσεων είναι ότι δεν αναφέρουν ποτέ ούτε το χιλιαστικό δόγμα, ούτε τις αντιδραστικές δοξασίες του ιδρυτή του κινήματος, ούτε και τις προτροπές του να αγνοούνται οι ιατρικές θεραπείες.
Όλα αυτά δεν εμποδίζουν δυτικά μέσα ενημέρωσης και πολιτικούς να υιοθετούν το αφήγημα. Τον περασμένο Ιανουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ένα ψήφισμα, που είχε κατατεθεί από βουλευτές πέντε διαφορετικών πολιτικών ομάδων (ανάμεσά τους και η Renew Europe, με μέλος της το γαλλικό κόμμα Renaissance του Εμμανουέλ Μακρόν), σχετικά με τις «ακατάπαυστες διώξεις κατά του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα», στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι «αφαιρέσεις οργάνων». Το 2020, ένα άρθρο δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα της France Culture έδινε τον λόγο στον Αλεξίς Ζενέν, που παρουσιαζόταν απλώς ως «διδάκτορας στις νευροεπιστήμες», για να δηλώσει ότι οι διά της βίας αφαιρέσεις οργάνων αποτελούν ένα «αποδεδειγμένο γεγονός» (12) –χωρίς όμως να αναφέρεται πουθενά ότι υπήρξε γραμματέας και στη συνέχεια ταμίας του γαλλικού κλάδου του Φάλουν Γκονγκ (13).
