el | fr | en | +
Accéder au menu

Ουδέν καλόν αμιγές κακού

Δεν υπάρχει επανάσταση ή ριζική αλλαγή χωρίς παράπλευρες απώλειες. Ιδίως όταν μιλάμε για τον τομέα της ενημέρωσης. Αυτό θα μπορούσε να είναι σε γενικές γραμμές το συμπέρασμα από το συνέδριο με θέμα «Η κατάσταση και οι εξελίξεις στα ΜΜΕ της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης μετά το 1989» που έγινε την περασμένη εβδομάδα στη Σόφια.

Το συνέδριο οργανώθηκε με πρωτοβουλία της βουλγαρικής έκδοσης της «Monde diplomatique» και φιλοξενήθηκε στο Πανεπιστήμιο Σεντ Κλιμέντ Οχρίντσκι, ένα επιβλητικό κτίριο του 19ου αιώνα. Δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, την Ελλάδα και τη Γαλλία, κατέληξαν στη διαπίστωση ότι τα ΜΜΕ χάνουν την αξιοπιστία τους και στην ανατολική και στη δυτική Ευρώπη.

Ο εκδημοκρατισμός στο πολιτικό σύστημα μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου είδε τη γέννηση πολλών νέων εντύπων (1.055 τίτλοι εφημερίδων στη Σλοβακία των 5,4 εκατ., 1.200 στη Βουλγαρία των 7,6 εκατ.), ραδιοφωνικών σταθμών και καναλιών, όχι όμως απαραίτητα και την ανάδυση μιας ενημέρωσης περισσότερο αντικειμενικής και πλουραλιστικής.

ΜΜΕ αποχαύνωσης

Στην Ουγγαρία, για παράδειγμα, «η ελευθερία του τύπου εξαπέλυσε έναν μηχανισμό αποχαύνωσης», σύμφωνα με την πανεπιστημιακό Ζούντιτ Μόρβα.

Όσο για την περιγραφή των ΜΜΕ στη Ρουμανία που έδωσε με γλαφυρότητα ο Μιχάι Κόρμαν από το τμήμα Δημοσιογραφίας και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, με την κυριαρχία της «ενημέρωσης-θέαμα», τους σταρ του επαγγέλματος που εξελίσσονται σε ιδιοκτήτες/μετόχους μέσων και τις αστρονομικές αμοιβές τους, θα μπορούσε κάλλιστα να ανταποκρίνεται και στην ελληνική πραγματικότητα.

Η μετάβαση από τον ελεγχόμενο στον ελεύθερο τύπο μπορεί να έχει ενίοτε δραματικές συνέπειες. Όπως στη Σερβία, όπου σύμφωνα με τη Μαρίνα Ράκιτς του πρακτορείου ΒΕΤΑ, τα σκανδαλοθηρικά ταμπλόιντ καλλιέργησαν ένα κλίμα έντασης και μισαλλοδοξίας, το οποίο οδήγησε στη δολοφονία του πρωθυπουργού Ζόραν Τζίντζιτς. Κάποιες φορές, η δημοσιογραφία μετατρέπεται σε επάγγελμα υψηλού κινδύνου. Για παράδειγμα, στη Βουλγαρία, όπου οι δημοσιογράφοι που επιμένουν να καταγγέλλουν τα προβλήματα της διαφθοράς παρά τις προειδοποιήσεις των εργοδοτών τους, πέφτουν θύματα σωματικών επιθέσεων - τουλάχιστον 70 συγκαταλέγονται σε αυτή την κατηγορία.

Παρών στο συνέδριο και ο διευθυντής της «Monde diplomatique», Σερζ Χαλιμί, ο οποίος παρουσίασε το βιβλίο του «Οι νέοι σκύλοι-φύλακες» που κυκλοφορεί στα βουλγαρικά. Ο Χαλιμί είχε την ευκαιρία να αναλύσει ένα αντικείμενο που γνωρίζει καλά: τη χαμένη αξιοπιστία των ΜΜΕ, την «αβάσταχτη ελαφρότητα» της ενημέρωσης και την ολοένα μεγαλύτερη διαπλοκή ανάμεσα στον τύπο, τους πολιτικούς και τους μεγαλοεπιχειρηματίες.

Όσο για τον τύπο στην εποχή της διεθνούς οικονομικής κρίσης, ο Χαλιμί κάθε άλλο παρά αισιόδοξος εμφανίζεται. «Ήδη βλέπουμε μεγάλες εφημερίδες όπως η "Le Monde" και οι "Los Angeles Times" να προχωρούν σε μαζικές απολύσεις, μικρότερα έντυπα να κινδυνεύουν να κλείσουν», δήλωσε αποκλειστικά στην «Κ.Ε». «Ολα αυτά προαναγγέλλουν χειρότερες μέρες για την ποιότητα της ενημέρωσης».

Διαβάστε ακόμα:

Στο www.euractiv.com

Στο www.ferpi.it

Κορίνα Βασιλοπούλου

Δημοσιογράφος

Μοιραστείτε το άρθρο