Ο Οκτώβρης του 1917 (1) σημάδεψε την ιστορία του 20ού αιώνα. Η επανάσταση προκάλεσε πολυάριθμες πολεμικές και ιδεολογικές διακηρύξεις, εγκωμιαστικές κριτικές, αλλά και κατηγορηματικές καταδίκες, οι οποίες συγχέονται από πολλούς παρατηρητές με την πραγματικότητα. Στη συγκάλυψη αυτής, δε, συμβάλλει η εμμονή στο θεμελιακό γεγονός που υπήρξε η κατάληψη των χειμερινών ανακτόρων. Έτσι, το 1917, αυτό που κυριαρχούσε ήταν η γενική αναστάτωση σε όλα τα επίπεδα (στρατός, αστυνομία, κρατικός μηχανισμός, οικονομικοί κύκλοι, απόψεις και αντίληψη της πολιτικής ζωής) και ένα χάος το οποίο έμελλε να βαρύνει έντονα στις επιλογές των μπολσεβίκων.
Κάθε σύστημα, του σήμερα ή του παρελθόντος, πρέπει να αναλύεται από τη σκοπιά των ζωντανών δυνάμεών του, από τη δυνατότητά του ή μη να μεταρρυθμίζεται και συνεπώς να βρίσκει μια νέα ζωτικότητα, εγκαταλείποντας τον όποιον επικίνδυνο προσανατολισμό. Οι ιδεολογίες συχνά τυφλώνουν, γιατί αυτοεξυμνούνται: οδηγούν τα ανθρώπινα όντα να ξεχνούν ότι το καθεστώς κάτω από το οποίο ζουν και το οποίο θεωρούν ως το πιο επιθυμητό, άρχισε να λειτουργεί σύμφωνα με άλλους κανόνες, κάτω από τη δράση διαλυτικών οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων, που είναι ικανοί να του αφαιρέσουν την ουσία και να αφήσουν να επιβιώσει μόνο η εμφάνισή του. Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να συγκριθεί με ένα θέατρο όπου το σκηνικό και η δράση δεν έχουν καμία σχέση. Το σκηνικό είναι άλλου έργου, ανήκει σε μιαν άλλη εποχή. Οσο για τα όσα διαδραματίζονται, αυτά οδηγούν τελείως αλλού.
Οι κρίσεις και οι φάσεις αποσύνθεσης αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ροής της ιστορίας. Συχνά σημαδεύουν το τέλος μιας εποχής, ενός συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αν υπάρχουν κάποιες δυνάμεις (εσωτερικές ή εξωτερικές), ανοίγει μια νέα σελίδα, που μερικές φορές ονομάζεται «επανάσταση». Παρατηρεί κανείς ότι ένας μεγάλος αριθμός συγγραφέων μιλάει για την επανάσταση που «εκπληρώθηκε» από τους μπολσεβίκους, κάτι το οποίο συχνά υπονοεί ότι ήταν «ένοχοι» γι’ αυτό. Η συγκεκριμένη ανάγνωση των γεγονότων είναι απλώς αξιοθρήνητη. Εκφράζει την πλήρη άγνοια αυτού που συνέβη τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1917, όταν τίποτε δεν λειτουργούσε στη Ρωσία, όταν η παράλυση της εξουσίας ήταν πλήρης και ολόκληρη η χώρα οδηγείτο προς εξεγέρσεις μεγάλης κλίμακας -προς τον εμφύλιο πόλεμο, με λίγα λόγια δηλαδή προς το γενικευμένο χάος. Η επανάσταση -γιατί αυτό ακριβώς συνέβαινε- δεν ήταν παρά μια απάντηση στο αυξανόμενο χάος και την προοπτική της ξεκάθαρης εξαφάνισης της Ρωσίας ως έθνους-κράτους.
