Στην πραγματικότητα, οι μεγάλες πόλεις, για τις οποίες σήμερα λέμε ότι απειλούνται από τη μαζική έξοδο των κατοίκων τους, έχουν περάσει σε φάση δημογραφικής παρακμής πριν από την υγειονομική κρίση. Ήδη από το 2011, ο Δήμος του Παρισιού χάνει περίπου 10.000 κατοίκους τον χρόνο, δηλαδή σχεδόν το 5% του πληθυσμού του σε μία δεκαετία. Η Νέα Υόρκη άρχισε να ακολουθεί παρόμοια πορεία από το 2016. Όσο για το Λονδίνο, η μετανάστευση αποτελεί τον μοναδικό λόγο για τον οποίο ο πληθυσμός του δεν έχει περάσει σε φάση στασιμότητας. Εάν ένα μέρος αυτής της μείωσης οφείλεται στην αύξηση των συγκροτημάτων γραφείων και στην εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων που περιόρισαν τη διαθεσιμότητα της κατοικίας, ένα άλλο μέρος οφείλεται απλούστατα στην εκούσια εγκατάλειψη των μεγαλουπόλεων από κατοίκους τους που αναζητούν έναν τρόπο ζωής με λιγότερο άγχος, θόρυβο και ρύπανση και με μεγαλύτερες κατοικίες. Βεβαίως, οι μητροπόλεις εξακολουθούν να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου και να προσελκύουν πολλούς φοιτητές, δραστήριους νέους και ξένους εργαζόμενους. Πολλοί όμως από αυτούς συρρέουν στις μητροπόλεις επειδή είναι υποχρεωμένοι, καθώς εκεί βρίσκονται οι θέσεις εργασίας και τα πανεπιστήμια.
Συχνά, οι πόλεις επωφελήθηκαν από τις πανδημίες για να προβούν σε βελτιώσεις με μόνιμο χαρακτήρα. Τον 13ο αιώνα, με αφορμή την πανούκλα, τα νοσοκομεία εγκατέλειψαν τα μοναστήρια και εγκαταστάθηκαν στην καρδιά των πόλεων, οι δημοτικές αρχές οργάνωσαν το κυνήγι των αδέσποτων ζώων και τον συστηματικό καθαρισμό των αγορών, προσέλαβαν γιατρούς κ.λπ. (1). Τον 19ο αιώνα, στην Ευρώπη και στην Αμερική, η φυματίωση και οι πανδημίες της χολέρας αποτέλεσαν το εφαλτήριο για το υγιεινιστικό κίνημα και την επιθυμία να εγκαταλειφθεί το παλαιό μοντέλο της ανήλιαγης, υγρής, δύσοσμης και ανθυγιεινής πόλης με τους στενούς δρόμους και την υπερσυσσώρευση πληθυσμού[/efn_note]Maurice Agulhon (επιμ.) Histoire de la France urbaine, τόμος IV, La Ville de l’age industriel. Le cycle hausmannien, Seuil, Παρίσι, 1983. [/efn_note]. Οι μηχανικοί επινόησαν το αποχετευτικό σύστημα για να σταματήσει η εξάπλωση των ασθενειών που οφείλονταν στα ακάθαρτα ύδατα. Οι χωροτάκτες χάραξαν φαρδιές λεωφόρους, για αφήνουν τον αέρα και το φως να μπαίνει στην πόλη, και δημιούργησαν πάρκα και κήπους, επανεισάγοντας έτσι τη φύση μέσα στις πόλεις, ενώ οι ρυπογόνες δραστηριότητες απομακρύνθηκαν από τον οικιστικό ιστό.
Τι θα συμβεί άραγε στην περίοδο που θα ακολουθήσει την πανδημία; Η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό επιθυμεί να συνεχίσει την ιστορία της πολεοδομικής προόδου, όσο κι αν έχει υποχρεωθεί να περιορίσει τις φιλοδοξίες της. Μόλις δρομολόγησε μια «συμμετοχική διαδικασία για τον αστικό σχεδιασμό», που οφείλει να οδηγήσει στην έκδοση ενός «μανιφέστου για μια νέα παρισινή αισθητική». Τον Ιανουάριο άνοιξε ένα «ψηφιακό κουτί προτάσεων» στο οποίο καθένας θα μπορεί να καταθέσει τη γνώμη του για τα κιόσκια και τις στάσεις λεωφορείων του μέλλοντος.