Πρώτη Μαρτίου 2008, 12.27 μετά τα μεσάνυχτα. Η πρώτη από τις 10 «έξυπνες» βόμβες, που κατευθύνονται με GPS, πετυχαίνει τον στόχο της με χειρουργική ακρίβεια. Δεν βρισκόμαστε στη Μέση Ανατολή. Η στρατιωτική επιχείρηση εκτυλίσσεται στο Εκουαδόρ, σε απόσταση τουλάχιστον δύο χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Κολομβία, στο σημείο όπου ο ποταμός Πουτουμάγιο χωρίζει τα δύο κράτη. Τέσσερα ελικόπτερα Blackhawk εμφανίζονται μέσα στη νύχτα. Μεταφέρουν 44 ειδικούς κομάντος που έχουν επιλεγεί με προσοχή μέσα από τη Δύναμη Ταχείας Δράσης της Κολομβίας (Fudra). Δεν χρειάζεται να πάρουν μέρος στη μάχη.
Στον πρόχειρο καταυλισμό των Ένοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) που έχει ρημαχτεί από τις βόμβες, κείτονται 23 πτώματα (1). Σκοτώθηκαν στον ύπνο τους. Ανάμεσά τους και ο Ραούλ Ρέγιες, ο υπ’ αριθμόν δύο και «υπουργός Εξωτερικών» του αντάρτικου. Το πτώμα του περισυλλέγεται αμέσως σαν τρόπαιο.
Νωρίς τα ξημερώματα, ο πρόεδρος της Κολομβίας, Αλβάρο Ουρίμπε, έρχεται σε επαφή με τον ομόλογό του στο Εκουαδόρ, Ραφαέλ Κορέα. Του εξηγεί δήθεν την κατάσταση: τα ελικόπτερα της κολομβιανής μονάδας δέχτηκαν επίθεση από το έδαφος του Εκουαδόρ (πρώτο ψέμα) και βρισκόμενα σε κατάσταση νόμιμης άμυνας υποχρεώθηκαν να αντεπιτεθούν και να καταδιώξουν τους αντάρτες.
Σε πρώτη φάση ο Κορέα πιστεύει τον κολομβιανό πρόεδρο. Οι δυο τους τηλεφωνιούνται καθημερινά και διατηρούν φιλικές επαφές. Ο Κορέα, όμως, νιώθει προδομένος όταν στρατιωτικοί του Εκουαδόρ φτάνουν στον τόπο του συμβάντος και αποκαλύπτεται όλη η αλήθεια: οι Κολομβιανοί όχι απλώς παραβίασαν το έδαφος του Εκουαδόρ, αλλά έγινε και «αληθινή σφαγή».
Ο θάνατος του ηγέτη των ανταρτών πυροδοτεί μια κρίση πολλαπλών διαστάσεων. Το Κίτο διακόπτει τις διπλωματικές του σχέσεις με την Μπογκοτά και στέλνει 11.000 άνδρες στα σύνορα. Το παράδειγμά του ακολουθεί αμέσως και το Καράκας, που αποστέλλει δέκα τάγματα του στρατού στην παραμεθόριο με την Κολομβία.
Πρόκειται μάλλον για απόφαση που προέκυψε ύστερα από ώριμη σκέψη, παρά για σπασμωδική αντίδραση όπως ειπώθηκε αρχικά. «Δεν θέλουμε πόλεμο, αλλά δεν θα επιτρέψουμε στην αυτοκρατορία των ΗΠΑ, ούτε στο σκυλάκι της, να έρθουν και να μας αποδυναμώσουν», προειδοποιεί ο Τσάβες. Ούτε να παραβιάζουν με πλήρη ατιμωρησία τα εδάφη των γειτόνων.
Τρομοκρατικό άλλοθι
Η λέξη «καταδίκη» δεν θα γίνει αποδεκτή, ωστόσο όλες οι κυβερνήσεις της Νότιας Αμερικής «απορρίπτουν» την επιδρομή της Κολομβίας. Οι ΗΠΑ, βεβαίως, υποστηρίζουν την Μπογκοτά στο όνομα του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Κρέιγκ Κέλι, αναπληρωτής γραμματέας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα δυτικού ημισφαιρίου, εξήγησε: «Αυτό που είπαμε είναι ότι, κατ’ αρχήν, ένα κράτος έχει το δικαίωμα να αμυνθεί απέναντι στην απειλή της τρομοκρατίας και ότι, όταν μιλάμε για σύνορα, οφείλουμε να βλέπουμε το γενικότερο πλαίσιο, δηλαδή τη συνεχή παραβίαση των συνόρων εκ μέρους των FARC».
Επόμενη ερώτηση του δημοσιογράφου: «Αυτό σημαίνει ότι, για παράδειγμα, αν το Μεξικό καταδίωκε λαθρεμπόρους ναρκωτικών σε αμερικανική επικράτεια, οι ΗΠΑ δεν θα είχαν αντίρρηση για την είσοδο μεξικανικών στρατευμάτων στο δικό τους έδαφος;». Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απαντά: «Δεν θα εμπλακώ σε μια θεωρητική συζήτηση...». (2)
Πολλές υποθέσεις διατυπώθηκαν σχετικά με το είδος των αεροσκαφών που χρησιμοποιήθηκαν για τον high-tech βομβαρδισμό της 1ης Μαρτίου. Αναφέρθηκαν πέντε Supertucanos ΕΜΒ-314 (βραζιλιάνικης προέλευσης) και τρία δικινητήρια Α-37 (αμερικανικά) της κολομβιανής αεροπορίας, που είχαν απογειωθεί από τη βάση Τρες Εσκίνας (στο Κακετά).
Οι βόμβες, όμως, που χρησιμοποιήθηκαν δεν θα μπορούσαν επ’ ουδενί να έχουν εκτοξευθεί από αεροπλάνα τέτοιου τύπου. Ένα είναι βέβαιο: Αυτά τα υπερεξελιγμένα όπλα χρησιμοποιήθηκαν κατά την επέμβαση στο Ιράκ...
Η σκιά της Ουάσιγκτον πλανάται εκ νέου όταν ο Κορέα κάνει ορισμένες περίεργες ανακαλύψεις. Και, κυρίως, όταν διαπιστώνει ότι το ανώτατο επιτελείο στρατού της χώρας του τού είπε ψέματα.
Η ένταση λαμβάνει διαστάσεις παροξυσμού όταν ο στρατηγός Χόρχε Γαβέλα, διοικητής της αεροπορίας, του εξηγεί ότι το πλησιέστερο ραντάρ στη Σάντα Ρόσα (την περιοχή όπου βρισκόταν ο καταυλισμός των FARC) δεν λειτουργούσε για πάρα πολλές μέρες λόγω... εργασιών συντήρησης.
Ο Κορέα, απολύει τον αρχηγό της υπηρεσίας πληροφοριών, τον συνταγματάρχη Μάριο Πασμίνιο, και δηλώνει έξαλλος: «Φτάνει πια με αυτές τις υπηρεσίες που χρηματοδοτούνται από την πρεσβεία των ΗΠΑ (...). Υπάρχουν αξιωματικοί που δουλεύουν για τη CIA αντί για την κυβέρνηση»!
Ο πρόεδρος αντικαθιστά και τον υπουργό Άμυνας Γουέλινγκτον Σαντοβάλ με έναν δικό του άνθρωπο, τον Χαβιέρ Πόνσε. Η αλλαγή φρουράς προκαλεί την παραίτηση του επικεφαλής της κοινής διοίκησης των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και των αρχηγών του στρατού ξηράς, του ναυτικού και της αεροπορίας.
Αυτός ο πρόεδρος που ενοχλεί αρχίζει να δέχεται τα πρώτα πυρά. Μήπως, άλλωστε, δεν είχε αναγγείλει ήδη από την προεκλογική του εκστρατεία ότι θα έκλεινε την αμερικανική βάση της Μάντα;
Η προθεσμία εκχώρησης του προηγμένου αυτού επιχειρησιακού πόστου (Foreign Operating Location - FOL) που είχαν νοικιάσει οι ΗΠΑ το 1999, προβλέπεται να λήξει το 2009. Στις 28 Φεβρουαρίου, η Συνταγματική Εθνοσυνέλευση που συστάθηκε με στόχο την «αναγέννηση της χώρας», υιοθέτησε ένα άρθρο που ορίζει ότι «το Εκουαδόρ αποτελεί ειρηνικό έδαφος και δεν θα επιτρέψει την εγκατάσταση ξένων στρατιωτικών βάσεων».
Η Μπογκοτά ρίχνει λάδι στη φωτιά αναγγέλλοντας ότι κατά την επιχείρησή της ο στρατός της Κολομβίας κατάσχεσε έναν φορητό υπολογιστή (που σύντομα θα γίνουν τρεις, κι ακόμα περισσότεροι... ) ο οποίος ανήκε στον Ρέγιες και ότι το υλικό του αποκάλυψε κατά τους Κολομβιανούς τρομερά μυστικά: οι πρόεδροι Ούγκο Τσάβες και Ραφαέλ Κορέα διατηρούν ανίερους δεσμούς με τις FARC.
Οι πρώτες διαρροές
Ελλείψει αποδείξεων, έρχονται στην επιφάνεια τα πρώτα ερωτηματικά. Ο βασικός καταυλισμός του Ρέγιες βρίσκεται στην Κολομβία, κοντά στα σύνορα (3). Οι FARC διαθέτουν στην περιοχή του Πουτουμάγιο αναρίθμητες κρυψώνες, καταφύγια και στρατόπεδα. Όμως, ο αρχηγός των ανταρτών περνά στη γειτονική χώρα με τρεις (σύμφωνα με τον τελικό απολογισμό) υπολογιστές, δύο σκληρούς δίσκους και τρία κλειδιά USB. Τα μόνα που του λείπουν είναι το χρηματοκιβώτιο και η φορητή του τηλεόραση!
Ο βομβαρδισμός προκάλεσε 23 θύματα: οι δέκα βόμβες, έσκαψαν κρατήρες με διάμετρο 2,40 και βάθος 1,80 μέτρων: όλη η γύρω βλάστηση έχει αφανιστεί. Κι όμως, οι περίφημοι υπολογιστές δεν έπαθαν το παραμικρό.
Οι φορητοί υπολογιστές άρχισαν, τότε, να «μιλούν». Η ισπανική εφημερίδα «El Pais», αιχμή του δόρατος μιας διαρκούς εκστρατείας εναντίον των προοδευτικών κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής, δεν έχει αμφιβολίες: Στις 12 Μαρτίου οι αναγνώστες της μαθαίνουν -με τον τίτλο «Οι FARC βρίσκουν καταφύγιο στο Εκουαδόρ»- ότι «οι αντάρτες μετακινούνται με φορτηγά στο Βορρά του Εκουαδόρ, όπως διαπίστωσε υπάλληλος του ΟΕΑ (Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών), ο οποίος εξέφρασε κατ’ ιδίαν την έκπληξή του όταν συναντήθηκε τυχαία σε εστιατόρια της παραμεθόριας περιοχής με αντάρτες που είχαν πλήρη εξοπλισμό».
Αυτό που δεν θα μάθουν οι αναγνώστες είναι ότι στις 15 Μαρτίου, σε επιστολή που απευθύνεται στον διευθυντή έκδοσης, ο γενικός γραμματέας του ΟΕΑ Χοσέ Μιγκέλ Ινσούλσα εκφράζει την έκπληξη και την αγανάκτησή του: «Είμαι σε θέση να σας διαβεβαιώσω ότι αυτός ο ισχυρισμός είναι απολύτως ψευδής. Ο ΟΕΑ δεν έχει αναπτύξει ειδικές αποστολές, ούτε έχει αποστείλει υπαλλήλους οποιασδήποτε βαθμίδας στα βόρεια σύνορα του Εκουαδόρ, επομένως είναι αδύνατο κάποιος εργαζόμενος στον συγκεκριμένο οργανισμό να έχει διατυπώσει παρόμοια δήλωση». (4)
Είναι, βέβαια, γεγονός ότι ο Ρέγιες και η ομάδα του βρίσκονταν στο Εκουαδόρ. Ήδη πολλούς μήνες νωρίτερα το ηγετικό στέλεχος των ανταρτών ήταν ο βασικός σύνδεσμος των ξένων απεσταλμένων -από τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ισπανία, τη Βενεζουέλα και το Εκουαδόρ- που διαπραγματεύονταν με τις FARC την απελευθέρωση των φυλακισμένων συντρόφων τους και των ομήρων που κρατούσαν, στους οποίους συμπεριλαμβανόταν και η Ίνγκριντ Μπετανκούρ.
Το ένοπλο αντιπολιτευόμενο κίνημα, επιδεικνύοντας απόλυτη αδιαλλαξία, απαιτούσε για καιρό άμεσες συνομιλίες με την κυβέρνηση της Κολομβίας. Ή θα γινόταν «ανθρωπιστική ανταλλαγή» -όμηροι έναντι ανταρτών- ή τίποτα. Με έναν εμφανώς πολιτικό στόχο: να επανακτήσουν, χάρη σε αυτό το τετ-α-τετ, το στάτους της εμπόλεμης πλευράς κι όχι των τρομοκρατών.
Οι FARC, οι οποίοι τοποθετήθηκαν το 2002 στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων, δεν αποδέχτηκαν ποτέ αυτόν το χαρακτηρισμό. Όμως ο Ουρίμπε αρνείται πεισματικά τόσο την «ανταλλαγή» όσο και την αναγνώριση. Η διαμεσολάβηση που επιχείρησε ο Ούγκο Τσάβες στις 31 Αυγούστου του 2007 ανακινεί μέσα σε λίγους μήνες μια κατάσταση που είχε βαλτώσει από το 2002.
Οι αντάρτες αφήνουν ελεύθερους άνευ όρων εφτά ομήρους, στέλνοντας με αυτό τον τρόπο ένα ξεκάθαρο μήνυμα στο Καράκας: «Οι FARC υιοθετούν μια περισσότερο "πολιτική" λογική, κάτι που αποτελεί καλό σημάδι για την εξέλιξη των γεγονότων».
Αυτό προς μεγάλη απογοήτευση του προέδρου της Κολομβίας, ο οποίος γίνεται έξαλλος με τις εικόνες των ομήρων, καθώς όλοι τους είναι ντυμένοι στα κόκκινα, οι οποίοι ευχαριστούν θερμά τα μέλη της κυβέρνησης της Βενεζουέλας.
Πράγματι, στο Καράκας οι συνομιλίες συνεχίζονταν ανοιχτά, με τη διαμεσολάβηση των ηγετικών στελεχών των FARC Ιβάν Μάρκες και Ροδρίγο Γκράντα. (5) Ενίοτε και με τον Ρέγιες, στον περίφημο καταυλισμό που είχε στήσει επί του εδάφους του Εκουαδόρ. Το Παρίσι το γνώριζε. Το ίδιο και το Κίτο.
Μια περίεργη λεπτομέρεια: Μία εβδομάδα πριν από την επιχείρηση της 1ης Μαρτίου γάλλοι απεσταλμένοι συναντήθηκαν στον Παναμά με τον Λουίς Κάρλος Ρεστρέπο, ανώτατο επίτροπο για την ειρήνευση στην Κολομβία, ο οποίος επέμεινε: «Διατηρήστε την επαφή με τον Ρέγιες. Αυτός θα σας βοηθήσει, είναι ο άνθρωπός σας, αυτός θα διευκολύνει την απελευθέρωση της Ίνγκριντ».
Έτσι εξηγείται και το ακραίο ξέσπασμα οργής του Ραφαέλ Κορέα: «Κοιτάξτε πόσο χαμηλά έχει πέσει ο Αλβάρο Ουρίμπε! Ηξερε ότι τον Μάρτιο επρόκειτο να αφεθούν ελεύθεροι 12 όμηροι, ανάμεσά τους και η Ίνγκριντ Μπετανκούρ. Το γνώριζε, και, παρ’ όλα αυτά, χρησιμοποίησε τις επαφές του για να στήσει τη δολοπλοκία». Η δολοφονία του διαπραγματευτή ήταν ανέκαθεν ο καλύτερος τρόπος για να μπλοκάρεις μια διαπραγμάτευση.
Η συγκεκριμένη όψη του ζητήματος θα περάσει σε δεύτερο πλάνο. Στις 3 Μαρτίου ο στρατηγός Οσκαρ Ναράνχο, γενικός διευθυντής της αστυνομίας της Κολομβίας, δίνει ένα εντυπωσιακό σόου ενώπιον των δημοσιογράφων. Βασιζόμενος στο υλικό του υπολογιστή που «εντοπίστηκε κοντά στο πτώμα του Ρέγιες» ξεσκεπάζει την «ένοπλη συμμαχία ανάμεσα στις FARC και την κυβέρνηση της Βενεζουέλας», καθώς και τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς (από την περίοδο της προεκλογικής εκστρατείας) ανάμεσα στον Κορέα και τους αντάρτες.
Κανένας δεν επιθυμεί να μάθει την αλήθεια, ούτε διατηρεί επιφυλάξεις. Εφημερίδες και τηλεοράσεις ξεσπαθώνουν. Με βάση «εκρηκτικά ντοκουμέντα» (από τους περίφημους υπολογιστές) που είχε την ευγένεια να «διοχετεύσει» η υπηρεσία πληροφοριών της Κολομβίας, η κολομβιανή εφημερίδα «El Tiempo» -ιδιοκτησία της οικογένειας Σάντος, μέλη της οποίας είναι ο αντιπρόεδρος Φρανσίσκο και ο υπουργός Άμυνας Χουάν Μανουέλ- και η ισπανική «El Pais» (6) σέρνουν πρώτες το χορό των αποκαλύψεων.
Στον ίδιο ρυθμό και ο «Economist», το εβδομαδιαίο περιοδικό της Κολομβίας «Semana», η «Wall Street Journal», η «Miami Herald», η «El Tiempo», το BBC Mundo, αλλά και η γαλλική «Le Figaro». Περιττό να διευκρινίσουμε ότι στη Βενεζουέλα οι εφημερίδες «El Nacional» και «El Universal», καθώς και τα ιδιωτικά κανάλια Radio Caracas Television (RCTV) και Globovision ζουν ημέρες ευτυχίας.
Προβάλλουν με ενθουσιασμό τον κυβερνήτη του κρατιδίου της Σούλια και πρώην υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές, Μανουέλ Ροσάλες, να κατηγορεί τον πρόεδρο της χώρας Τσάβες για «προδοσία απέναντι στην πατρίδα».
Στο παιχνίδι η Ιντερπόλ
Ένα από τα πολλά εντιτόριαλ της «Washington Post» που είναι αφιερωμένα στη Βενεζουέλα θα μπορούσε από μόνο του να συνοψίσει το ύφος της θαυμαστής εκστρατείας των μέσων ενημέρωσης: «Αν το σκάνδαλο με τους υπολογιστές χρησιμοποιηθεί σωστά (πράγμα που εμείς υπογραμμίζουμε), θα βαθύνει και άλλο την τρύπα μέσα στην οποία πνίγεται αυτή η λεγόμενη "μπολιβαριανή επανάσταση"».
Ναι μεν, αλλά... Γιατί υπάρχει ένα «αλλά». Πώς να αμφισβητήσει κανείς την αληθοφάνεια των ντοκουμέντων, η αυθεντικότητα των οποίων πιστοποιήθηκε από τη Διεθνή Αστυνομική Οργάνωση κατά του Εγκλήματος -πιο γνωστή με το όνομα Ιντερπόλ; Πρόκειται για ένα αδιάσειστο επιχείρημα πάνω στο οποίο βασίζονται τόσο η Μπογκοτά όσο και το σύνολο του μεγάλου τσίρκου των media. Ας εξετάσουμε ορισμένες λεπτομέρειες που δεν στερούνται ενδιαφέροντος...
Στις 4 Μαρτίου ο στρατηγός Ναράνχο υπέβαλε αίτημα στην Ιντερπόλ για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας πάνω στο περιεχόμενο των «οχτώ ηλεκτρονικών πειστηρίων».
Αφού έγινε δεκτό το αίτημα, ο γενικός γραμματέας του οργανισμού, ο Αμερικανός Ρόναλντ Κ. Νομπλ, παρουσιάζει την αναφορά του στην Μπογκοτά, στις 15 Μαΐου. Στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ο Νομπλ πλέκει το εγκώμιο στον στρατηγό Ναράνχο, ο οποίος κάθεται δίπλα του, και στο Διοικητικό Τμήμα Ασφαλείας (DAS), την πολιτική αστυνομία. (7)
Για το παρασκήνιο της ιστορίας, ο Ναράνχο, πρώην αρχηγός του τμήματος Δίωξης κατά των Ναρκωτικών της κολομβιανής αστυνομίας, υποχρεώθηκε σε παραίτηση ύστερα από τη σύλληψη του αδερφού του Χουάν Δαβίδ στη Γερμανία, το Μάρτιο του 2007, για διακίνηση (όλως τυχαίως) ναρκωτικών.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Βενεζουέλας, Ροδρίγκες Τσασίν, τον κατηγόρησε για διασυνδέσεις με το «νονό» των ναρκωτικών Βίλμερ Βαρέλα (δολοφονήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου του 2008). Όσο για την DAS, ο πρώην διευθυντής της, Χόρχε Νογέρα, συνελήφθη στις 22 Φεβρουαρίου του 2007 επειδή έθεσε στη διάθεση των παραστρατιωτικών οργανώσεων «πηγές» της πολιτικής αστυνομίας.
Σύμφωνα με την αναφορά και τις δηλώσεις του Νομπλ, το πεδίο παρέμβασης της Ιντερπόλ περιορίζεται στο «να αποφανθεί ποια δεδομένα περιείχαν τα οχτώ πειστήρια (...), να επαληθεύσει αν τα αρχεία χρήστη (8) υπέστησαν οποιαδήποτε τροποποίηση την 1η Μαρτίου του 2008 ή αργότερα, και να προσδιορίσει αν οι αρχές της Κολομβίας χειρίστηκαν ή εξέτασαν τα οχτώ πειστήρια (...) σύμφωνα με τους διεθνώς ισχύοντες κανόνες (...)». Όμως, «η επαλήθευση δεν προϋποθέτει ούτε την πιστοποίηση της ακρίβειας των αρχείων χρήστη (σ.σ.: των ντοκουμέντων!) ούτε την επικύρωση της ερμηνείας που τυχόν προσδίδει μια χώρα σε αυτά τα αρχεία (...)».
Με άλλα λόγια, οι ειδικοί της Ιντερπόλ, οι οποίοι ήρθαν από τη Σιγκαπούρη και την Αυστραλία και δεν μιλούσαν ισπανικά, δεν εξέτασαν το περιεχόμενο των αρχείων. Και δικαιολογημένα... Στα 609,6 gigabytes που περιείχαν τα οχτώ «πειστήρια» υπήρχαν: 37.873 έγγραφα, 452 υπολογιστικά φύλλα, 210.888 φωτογραφίες, 22.481 ιστοσελίδες, 7.989 διευθύνσεις email (καμία αναφορά στα email, για τα οποία ωστόσο γίνεται εκτενής αναφορά στα media), 10.537 αρχεία πολυμέσων (ήχος και βίντεο) και 983 κωδικοποιημένα αρχεία.
Το ηλεκτρονικό αρχείο
Με μη τεχνικούς όρους, ένας τέτοιος όγκος δεδομένων θα αντιστοιχούσε σε 39,5 εκατομμύρια πλήρεις σελίδες σε μορφή Word της Microsoft, και αν το σύνολο των δεδομένων που κατασχέθηκαν ήταν σε μορφή Word, θα χρειαζόμασταν πάνω από χίλια χρόνια για να τα διαβάσουμε όλα, με ρυθμό ανάγνωσης 100 σελίδες την ημέρα.
Υπερβολικός ο όγκος του υλικού για έναν μόνο άνθρωπο, πόσω μάλλον για τον Ρέγιες, που μετακινούνταν συνεχώς στη ζούγκλα, ζούσε στις αντίξοες συνθήκες που επιβάλλει ο ανταρτοπόλεμος και ήταν ήδη 60 χρόνων όταν πέθανε!
Φαίνεται, όμως, πως όλα αυτά δεν τα θεωρεί υπερβολικά η κυβέρνηση της Κολομβίας, η οποία μέσα σε λίγες ώρες και στη συνέχεια, χωρίς διακοπή, διαδίδει τις αποκαλύψεις που απέσπασε από τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή. Δεν φαίνονται υπερβολικά ούτε σε πολλούς δημοσιογράφους, οι οποίοι επαναλαμβάνουν εν χορώ τα (πιστοποιημένα από την Ιντερπόλ!) «ντοκουμέντα» που τους εμπιστεύονται «έγκυρες» πηγές.
Η αναφορά Νομπλ, η οποία στερείται βαρύτητας, σε ορισμένα σημεία προκαλεί μεγάλη σύγχυση. Όπως όταν σημειώνει ότι «ο Ρέγιες και ο Γκιγέρμο Ενρίκε Τόρες ή Χουλιάν Κονράδο (9), ηγετικά στελέχη των FARC, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης» (παράγραφος 2, σελίδα 11 της ισπανικής μετάφρασης). Η Μπογκοτά, που είχε αναγγείλει το θάνατο του Κονράδο την 1η Μαρτίου, αναγκάστηκε να κάνει διάψευση ύστερα από εξέταση DNA που πραγματοποιήθηκε στο μοναδικό πτώμα το οποίο επαναπατρίστηκε (μαζί με εκείνο του Ραούλ Ρέγιες). Με τον ίδιο τρόπο θα άξιζε να διαφοροποιηθεί και η διατύπωση «οι FARC χαρακτηρίστηκαν τρομοκρατική οργάνωση από την Κολομβία, διάφορες άλλες κυβερνήσεις και την Ιντερπόλ» (παράγραφος 2).
Αυτός ο χαρακτηρισμός έγινε αποδεκτός μόνο από τις ΗΠΑ, την Κολομβία, το Περού, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ (31 χώρες), δηλαδή το 17% του συνόλου των μελών της Ιντερπόλ (186 χώρες).
Κάτι με ακόμα μεγαλύτερη σημασία: Οι φράσεις «τα οχτώ πειστήρια (...) που κατασχέθηκαν από τις FARC ανήκαν στον Ραούλ Ρέγιες» (παράγραφος 2) και «τα οχτώ πειστήρια που κατασχέθηκαν από τις FARC» (συμπέρασμα ν. 1, σελ. 8) θα έπρεπε τουλάχιστον να επαναδιατυπωθούν με έναν πιο σαφή τρόπο: «Τα αποδεικτικά στοιχεία που παραδόθηκαν στην Ιντερπόλ από τις αρχές της Κολομβίας».
Φορητοί και USB
Ο διεθνής αστυνομικός οργανισμός αρκείται στο να επαναλάβει την εκδοχή της Μπογκοτά, τη στιγμή που κανένας μάρτυρας δεν παρίστατο στον υποτιθέμενο εντοπισμό του υλικού κοντά στα πτώματα των ανταρτών, πράγμα που θα οδηγήσει τον πρόεδρο Κορέα να κάνει την ακόλουθη δήλωση κατά την επίσκεψή του στο Παρίσι στις 13 Μαΐου: «Ποιος αποδεικνύει ότι οι υπολογιστές βρέθηκαν στο στρατόπεδο των FARC;»
Στο πρώτο μέιλ που έστειλε στην Ιντερπόλ (4 Μαΐου) για να ζητήσει τη βοήθειά της, ο στρατηγός Ναράνχο κάνει λόγο για «τρεις (3) υπολογιστές και τρία (3) κλειδιά USB» (παράρτημα 2 της αναφοράς).
Στην απάντησή του με ημερομηνία 5 Μαρτίου, ο Νομπλ δέχεται, εν ονόματι του οργανισμού, να γίνει εξέταση στους «τρεις (3) υπολογιστές και στα τρία (3) κλειδιά USB» (παράρτημα 3). Αλλά, στις 6 Μαρτίου, σε επιστολή της διευθύντριας της DAS Μαρία δελ Πιλάρ Ουρτάδο προς την Ιντερπόλ, το εν λόγω υλικό αλλάζει σε «τρεις φορητούς υπολογιστές, τρία κλειδιά USB και -χωρίς να έχουν ποτέ αναφερθεί προηγουμένως- δύο σκληρούς δίσκους» (παρ. 4). Από πού προέκυψαν αυτοί οι σκληροί δίσκοι; Πέρασαν άραγε απαρατήρητοι;
Ουσιαστικά, η αναφορά καταλήγει στο ότι «κανένα στοιχείο δεν δημιουργήθηκε, προστέθηκε, τροποποιήθηκε ούτε σβήστηκε σε κάποιο από τα εν λόγω πειστήρια ανάμεσα στις 3 Μαρτίου του 2008 στις 11.45 (ημέρα και ώρα κατά την οποία παρελήφθησαν από την ομάδα που διερευνούσε τις παρεμβάσεις της δικαστικής αστυνομίας της Κολομβίας στο ηλεκτρονικό υλικό) και στις 10 Μαρτίου του 2008, όταν αυτά τα πειστήρια επέστρεψαν στα χέρια των ειδικών της Ιντερπόλ για τη δημιουργία αντιγράφων» (παράγραφος 76, σελ. 30). Βεβαιώνει επίσης ότι «η πρόσβαση στα στοιχεία (...) (κατά την ίδια περίοδο) πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τους διεθνώς ισχύοντες κανόνες σε ό,τι αφορά τον χειρισμό στοιχείων σε ηλεκτρονική μορφή (...)» (συμπέρασμα 2α, σελ. 13).
Τι συνέβη, όμως, ανάμεσα στην 1η (ημερομηνία της υποτιθέμενης κατάσχεσης) και την 3η Μαρτίου; Ένας πράκτορας της κολομβιανής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας «απέκτησε άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο των οκτώ πειστηρίων (...) με τη διαδικασία του κατεπείγοντος» (παράγραφος 79) και όλα τους συνδέθηκαν με έναν υπολογιστή «χωρίς να προηγηθεί αντιγραφή, ούτε "κλείδωμα" του περιεχομένου» (παράγραφος 82).
Ειδικά ρεπορτάζ
Οπότε, κατά τη διάρκεια αυτών των τριών ημερών «η πρόσβαση στα δεδομένα (...) δεν έγινε σύμφωνα με τους διεθνώς ισχύοντες κανόνες» (συμπέρασμα 2β, σελ. 15). Ήταν ενοχλητική η ανακάλυψη ότι δημιουργήθηκαν, ανοίχθηκαν, τροποποιήθηκαν ή σβήστηκαν 48.055 αρχεία (παράγραφος 91, σελ. 33)!
Κανένα δικαστήριο δεν θα μπορούσε να στηριχτεί στα αποτελέσματα μιας τέτοιας έρευνας για να δικάσει οποιοδήποτε άτομο ή οποιαδήποτε χώρα. Η φήμη ωστόσο κυκλοφορεί, δίνοντας πηχυαίους τίτλους και τροφοδοτείται διαρκώς, πλήττοντας το Εκουαδόρ και κυρίως τη Βενεζουέλα.
Μπορεί σήμερα να μην είναι ώριμες οι συνθήκες για να ενταχθεί η χώρα στην κατηγορία «κράτη -τρομοκράτες» ή «κράτη-παρίες», ωστόσο η συγκεκριμένη εκστρατεία προετοιμάζει την κοινή γνώμη.
Όπως επισημαίνει ο Μαξιμιλιέν Αρβελάις, στενός σύμβουλος του Ούγκο Τσάβες, «ο Τζορτζ Μπους θέλει πάση θυσία να αφήσει πίσω του βραδυφλεγείς βόμβες, έτσι ώστε, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου, να είναι πολύ δύσκολο να μεταβληθεί η πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη Βενεζουέλα».