Οι απώλειες των θέσεων εργασίας που παρατηρείται στα μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα δεν συγκινεί ιδιαίτερα όλον τον κόσμο. Επικρατεί η ιδέα ότι πρόκειται για τραπεζίτες που απολάμβαναν ιδιαίτερα παχυλές αμοιβές, ότι είναι υπεύθυνοι για την κρίση και ότι δεν θα έχουν το παραμικρό πρόβλημα να βρουν αλλού δουλειά (1). Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των μισθωτών του χρηματοπιστωτικού τομέα κάθε άλλο παρά προνομιούχοι είναι, έστω κι αν το σύστημα με το οποίο αμείβονται [και ιδιαίτερα η γενικευμένη πρακτική των μπόνους και της αγοράς μετοχών της εταιρίας τους σε προνομιακή τιμή (stock options)] και τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά τους προγράμματα τους κάνουν να φαίνονται προνομιούχοι. Πράγματι, οι 25.000 υπάλληλοι της Lehman Brothers λάμβαναν το 40-60% των αποδοχών τους με τη μορφή μετοχών της επιχείρησης. (2)
Λίγο πριν την πτώχευση της εταιρίας, η χρηματιστηριακή της αποτίμηση είχε μειωθεί κατά 90% μέσα σε ένα χρόνο. Οι μισθωτοί που δεν θα διατηρήσουν τη θέση τους μετά τον κατατεμαχισμό και την πώληση των κλάδων της εταιρίας και των περιουσιακών της στοιχείων, θα μετατραπούν σε θύματα ενός συστήματος που στηριζόταν σε υποσχέσεις που ήταν δύσκολο να τηρηθούν. Τα «stock options για όλο τον κόσμο», η ιδέα ότι ο μισθωτός μπορεί να διαχειριστεί ο ίδιος τις επενδύσεις που θα χρηματοδοτήσουν τη σύνταξή του –και μάλιστα ταυτίζοντας τα συμφέροντά του με εκείνα της επιχείρησης στην οποία εργάζεται-, όλα αυτά αποτελούν αρχές οι οποίες μπορεί να φαίνονται γοητευτικές σε περιόδους ανοδικής πορείας των αγορών, ωστόσο, παρουσιάζουν το μειονέκτημα ότι εκθέτουν τους μισθωτούς στην αστάθεια των χρηματοοικονομικών αγορών.
Τα χρηματοοικονομικά σκάνδαλα ξαναφέρνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα στην επικαιρότητα το ζήτημα του καθεστώτος των συντάξεων. Καταρχάς υπήρξε το σκάνδαλο Maxwell. Μετά το θάνατο του Βρετανού μεγιστάνα του Τύπου Robert Maxwell το 1991, κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, 32.000 άτομα ανακάλυψαν ότι το ιδιωτικό συνταξιοδοτικό τους ταμείο είχε λεηλατηθεί από τον επιχειρηματία. Δέκα χρόνια αργότερα, ήταν η σειρά του σκανδάλου της Enron, της οποίας οι μισθωτοί είχαν αποφασίσει να επενδύσουν περισσότερο από το ήμισυ της περιουσίας του ιδιωτικού συνταξιοδοτικού ταμείου τους σε μετοχές της εταιρίας στην οποία εργάζονταν. Η κατάρρευση του γίγαντα στον κλάδο της ενέργειας υπήρξε καταστροφική για τους μελλοντικούς συνταξιούχους. (3) Η μαζική υποχώρηση της χρηματιστηριακής αξίας των επιχειρήσεων του χρηματοοικονομικού κλάδου δημιουργεί και πάλι πρόβλημα στα συνταξιοδοτικά συστήματα που εξαρτώνται από τις χρηματιστηριακές τιμές. Και δημιουργεί έναν επιπλέον πονοκέφαλο για τις κρατικές αρχές.
Βλέπε επίσης Η ημέρα που η Γουόλ Στριτ έγινε σοσιαλιστική