Όσο για τον σοσιαλισμό, είναι μια άλλη ιστορία... Τόσο ξένη προς την πραγματικότητα, που θα μπορούσαμε, μάλιστα, να υποστηρίξουμε ότι η οικονομική μεγέθυνση της χώρας (9,6% το 2008, 8,7% το 2009), αναπλήρωσε, εν μέρει, την προβληματική ατμομηχανή των ΗΠΑ. Και συνέβαλε, κατ’ αυτόν τον τρόπο, στην αποκατάσταση ενός καπιταλιστικού συστήματος που είχε υποστεί το χειρότερο πλήγμα μετά το 1929. Η παγκοσμιοποίηση, η οποία τραυματίστηκε στη Γουόλ Στριτ, ανάρρωσε στη Σαγκάη.
Τότε που το βάθος του ορίζοντα ήταν κόκκινο, η φράση «ο αέρας της Ανατολής θα νικήσει τον αέρα της Δύσης» είχε διαφορετικό νόημα από την ανάδειξη της Κίνας στην πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο και σε Ελντοράντο για τις αλυσίδες των σουπερμάρκετ. Το Carrefour έχει ανοίξει 156 υποκαταστήματα στην Κίνα. Το βρετανικό Tesco εβδομήντα. Όσο για τον αμερικανικό γίγαντα Wal-Mart, δεν θα ήταν το ίδιο ισχυρός χωρίς την υπερεκμετάλλευση των κινέζων εργατών που του επιτρέπει να «σκοτώνει» τις τιμές -και τους ανταγωνιστές του.
Εάν η μετατόπιση του κέντρου βάρους του πλανήτη μετριέται με γνώμονα τέτοιες αλλαγές, δεν υπάρχει λόγος να τρομοκρατούνται ορισμένοι επιχειρηματικοί κύκλοι της Δύσης. Η «Wall Street Journal», εξάλλου, ξερογλείφεται: «Η αγορά της Κίνας παραμένει ένας εξαιρετικά δελεαστικός πόλος έλξης για τις επιχειρήσεις των Δυτικών που επιδιώκουν την επέκτασή τους. Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι αναδυόμενες αγορές είναι αυτές που βγάζουν τον πλανήτη από την ύφεση». (1) Σε αισθητά λιγότερο ενθουσιώδες ύφος, το Αμερικανικό Συνδικάτο των Μεταλλουργών ζήτησε από την Ουάσιγκτον να ασκήσει δίωξη κατά της Κίνας για ντάμπινγκ... (2)
Δεν μπορούμε, όμως, πια να συμπυκνώνουμε το «κινεζικό μοντέλο» σε μια πλατφόρμα εξαγωγών που λειτουργεί χάρη στα χαμηλά ημερομίσθια. Η χώρα φαίνεται πως προσπαθεί να στρέψει την ανάπτυξή της προς την εσωτερική αγορά και την ενίσχυση των δεσμών της με τις περιφερειακές οικονομίες. Το ζήτημα της δημιουργίας μιας εμπορικής ζώνης παρόμοιας με τη Βορειοαμερικανική Ζώνη Ελεύθερων Ανταλλαγών (NAFTA) ή την Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται στο προσκήνιο. Κάτι τέτοιο θα ευνοήσει, σύμφωνα με τον κανόνα, τους ισχυρότερους τομείς της κυρίαρχης χώρας. Διότι, η Κίνα, έχοντας ξεπεράσει την Ιαπωνία, η οποία έχει σαφώς πολύ μικρότερο πληθυσμό, θα γίνει φέτος η δεύτερη οικονομία στον κόσμο. Ίσως, μάλιστα, να είναι η πρώτη έως το 2026, σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs.
Πώς θα κάνει χρήση της δύναμής της; Ούτε η διάσκεψη της G20 ούτε αυτή της Κοπεγχάγης μας επέτρεψαν να διακρίνουμε στην Κίνα τον αρωγό των φτωχών ή των χωρών του Νότου. Το αναπτυξιακό της μοντέλο φαίνεται ελκυστικό, αλλά, κυρίως, σε αυτούς που θα τους άρεσε να συμφιλιώσουν την οικονομική μεγέθυνση, τον εμπορικό φιλελευθερισμό και τη σταθερότητα μιας ημιπολιτικής, ημιβιομηχανικής ολιγαρχίας στην εξουσία. (3)
Συναντάμε όλο και περισσότερους θιασώτες της «συναίνεσης του Πεκίνου» (4) στις τάξεις των εργοδοτών της Δύσης...
«Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»
